Metody wirtualne umożliwiają dynamiczne wiązanie metod w czasie wykonywania programu (ang. runtime). Oznacza to, że wywołanie metody zależy od rzeczywistego typu obiektu, a nie od typu wskaźnika lub referencji, za pomocą której został on wywołany. Mechanizm ten pozwala na implementację polimorfizmu, który jest jednym z kluczowych filarów programowania obiektowego. Dzięki metodom wirtualnym można uzyskać elastyczność i rozszerzalność kodu, umożliwiając klasom pochodnym dostarczanie własnych wersji metod zdefiniowanych w klasie bazowej. To prowadzi do bardziej zorganizowanego i skalowalnego kodu, ponieważ nowe funkcjonalności można dodawać, rozszerzając istniejące klasy, zamiast modyfikować kod bazowy.
Umożliwienie korzystania z metod bezpośrednio z klasy bazowej nie jest funkcją metod wirtualnych – to raczej standardowa cecha metod publicznych. Metody działające wyłącznie na danych statycznych nie mogą być wirtualne, ponieważ ich działanie nie jest zależne od instancji klasy. Umożliwienie wielokrotnego dziedziczenia jest funkcją konstrukcji dziedziczenia w językach takich jak C++, ale samo w sobie nie wymaga metod wirtualnych, chociaż mogą one być używane w kontekście wielokrotnego dziedziczenia.