Kwalifikacja: MTL.05 - Organizacja i prowadzenie procesów metalurgicznych
Kategorie: Pomiary i kontrola jakości Urządzenia i narzędzia
Na którym rysunku przedstawiono przyrząd mikrometryczny przeznaczony do pomiaru grubości blach?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Wybrałeś dobrze – na rysunku 1 faktycznie znajduje się przyrząd mikrometryczny przeznaczony specjalnie do pomiaru grubości blach, czyli tzw. mikrometr do blach czy mikrometr tarczowy. Cechą charakterystyczną tego mikrometru jest obecność płaskich, tarczowych końcówek pomiarowych, które umożliwiają dokładny pomiar cienkich elementów, takich jak blachy, folie czy taśmy stalowe bez ryzyka ich deformacji. To bardzo praktyczne w warsztacie blacharskim albo przy produkcji elementów precyzyjnych. Moim zdaniem, największą zaletą tego typu mikrometru jest to, że mierząc cienkie materiały, nie zgniatasz ich, co przy tradycyjnych mikrometrach z płaskimi kowadełkami często bywa problematyczne. W praktyce branżowej – szczególnie w przemyśle motoryzacyjnym czy w blacharskich zakładach produkcyjnych – właśnie tego typu mikrometry są standardem zgodnie z normami ISO, bo gwarantują powtarzalność i bardzo wysoką precyzję pomiarów. Warto pamiętać, że choć mikrometr to narzędzie bardzo uniwersalne, to jednak wybór odpowiedniej wersji jest kluczowy dla jakości pracy – i to jest według mnie wiedza, która na pewno zaprocentuje w codziennej praktyce.
Wielu uczniów czy nawet początkujących pracowników zakłada, że każdy mikrometr wygląda i działa tak samo, tymczasem różnice konstrukcyjne pomiędzy poszczególnymi modelami są ogromnie istotne dla prawidłowego zastosowania. Często da się zauważyć, że myślenie życzeniowe podpowiada: mikrometr to mikrometr, więc każdy nada się do wszystkiego. To niestety poważny błąd. Przykładowo, mikrometry z rysunków 2, 3 i 4 mają końcówki o specjalnych kształtach, dostosowanych do bardzo konkretnych zastosowań – na przykład do pomiaru rowków, gwintów, albo wałków. Ich budowa sprawia, że przy próbie zmierzenia cienkiej blachy mogłoby dojść do zaniżenia lub wręcz zniszczenia materiału, bo nacisk rozkłada się na małej powierzchni. Z mojego doświadczenia wynika, że osoby nieprzyzwyczajone do pracy z mikrometrami rzadko zwracają uwagę na detale takie jak kształt końcówek czy obecność tarczek pomiarowych. Branżowe standardy, np. wymagania ISO czy normy PN, jednoznacznie wskazują, że do pomiaru blach powinno się używać mikrometrów z tarczkami, bo tylko one zapewniają odpowiedni rozkład sił i minimalizują ryzyko zniekształceń. Typowe pomyłki wynikają z niedoceniania tych niuansów konstrukcyjnych. Rysunki 2 i 3 przedstawiają mikrometry specjalistyczne do pomiaru rowków lub gwintów, natomiast rysunek 4 to mikrometr do pomiaru wałków lub osi, z charakterystyczną kulistą końcówką. W żadnym wypadku nie są one przeznaczone do blach. W praktyce technicznej takie błędne podejście prowadzi do niedokładnych pomiarów, a co za tym idzie – do poważnych problemów jakościowych w produkcji. Warto więc zawsze analizować nie tylko ogólny wygląd przyrządu, ale przede wszystkim jego budowę i przeznaczenie, bo w metrologii detale mają kluczowe znaczenie.