Kwalifikacja: ROL.03 - Prowadzenie produkcji pszczelarskiej
Zawód: Pszczelarz , Technik pszczelarz
Kategorie: Biologia pszczół Gospodarka pasieczna
Która z wymienionych właściwości jest podstawową cechą świadczącą o jakości matki pszczelej?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Wygląd czerwiu na plastrze to, moim zdaniem, najważniejszy wskaźnik jakości matki pszczelej, bo mówi wprost o jej zdolności do składania jaj i ogólnej kondycji rodziny. Dobre matki zostawiają na plastrze tzw. zwarty czerw – to znaczy, że komórki z jajami są rozmieszczone regularnie i praktycznie nie ma pustych miejsc. Gdy patrzysz na taki plaster i widzisz, że czerw jest równy, jednolity, to jest to znak, że matka jest młoda i zdrowa, a jej spermateka wypełniona prawidłowo, więc nie będzie problemów z zapłodnieniem jaj. W praktyce pszczelarze podczas przeglądów zawsze oceniają właśnie wygląd czerwiu, bo żadna inna obserwacja nie daje tak jasnego obrazu sytuacji. Jasne, czasem nawet dobra matka może mieć chwilowe "dziury" w czerwiu, np. przez braki pokarmowe, ale na dłuższą metę to właśnie regularność czerwiu jest podstawą, bo wpływa na siłę rodziny i jej zdolność do rozwoju. Z mojego doświadczenia wynika, że systematyczne kontrolowanie tej cechy pomaga szybko wyłapać słabe matki, zanim dojdzie do poważnego osłabienia rodziny. To taki praktyczny, codzienny standard pracy w każdej pasiece. Fachowa literatura też podkreśla, że wygląd czerwiu to najważniejszy wskaźnik pracy matki, bo bezpośrednio przekłada się na produkcję miodu i ogólną wydajność pszczół.
Często pszczelarze, szczególnie na początku swojej drogi, koncentrują się na liczbie plastrów z czerwiem albo na ilości pszczół zajmujących gniazdo, myśląc, że to bezpośrednio świadczy o jakości matki. Tymczasem liczba plastrów z czerwiem zależy nie tylko od matki, ale w dużej mierze od sezonu, zapasów czy nawet pogody – rodzina może być bardzo silna, ale matka już się starzeje i czerwi mniej regularnie, a czerw jest rozrzucony. Z kolei liczba plastrów zajętych przez pszczoły to raczej sygnał o sile całej rodziny, nie o efektywności jednej matki. Pszczoły mogą być liczne dzięki wcześniejszemu dobremu czerwiowi, ale obecna matka może już tracić swoją wydolność i tego nie widać od razu po ilości pszczół. Zachowanie się pszczół w gnieździe to kolejny punkt – faktycznie, spokojne, łagodne rodziny są mile widziane, ale temperament pszczół zależy od wielu czynników, także od rasy, pogody czy obecności matecznika, a nie wyłącznie od jakości matki. Typowym błędem jest przecenianie tych wskaźników i pomijanie tego, co widać „gołym okiem” na plastrze – właśnie wyglądu czerwiu. To on daje najbardziej wiarygodną i bezpośrednią informację o kondycji i wartości matki, bo świadczy o jej zdolności do regularnego składania jaj, a więc ciągłego odmładzania rodziny. W branżowych dobrych praktykach zawsze zaleca się ocenę jakości matki właśnie przez analizę wyglądu czerwiu, bo inne metody są zbyt pośrednie i zależne od zewnętrznych warunków. Dlatego warto patrzeć na to, co najprostsze, a zarazem najbardziej wymierne – czyli na regularność i zwartość czerwiu na plastrze.