Kwalifikacja: ROL.03 - Prowadzenie produkcji pszczelarskiej
Zawód: Pszczelarz , Technik pszczelarz
Kategorie: Biologia pszczół Choroby i szkodniki
Której choroby pszczół dotyczą objawy przedstawione na ilustracji?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Widoczny na zdjęciu osyp to bardzo charakterystyczny objaw grzybicy wapiennej u pszczół. W tej chorobie martwe larwy zostają szybko przerośnięte przez grzyby z rodzaju Ascosphaera, przez co zamieniają się w twarde, białe lub szarobrązowe mumie o kredowym wyglądzie – właśnie takie jak na tej ilustracji. Z doświadczenia powiem, że ten obrazek od razu przywodzi na myśl typowe przypadki z praktyki pasiecznej – szczególnie wiosną, kiedy wilgotność w ulu jest wyższa. Grzybica wapienna to nie jest tylko problem estetyczny, bo znacznie obniża siłę rodziny i może prowadzić do poważnych strat w produkcji miodu czy wosku. Warto przypominać, że zgodnie z dobrymi praktykami pszczelarskimi, w przypadku pojawienia się takich objawów kluczowe jest szybkie usunięcie chorych plastrów i poprawa wentylacji w ulu. Bardzo często za rozwój tej choroby odpowiadają błędy w utrzymaniu mikroklimatu albo zaniedbania higieniczne. Moim zdaniem każdy, kto prowadzi pasiekę, powinien umieć odróżnić grzybicę wapienną od np. zgnilca amerykańskiego czy innych chorób, bo wtedy postępowanie profilaktyczne i lecznicze jest zupełnie inne. No i taka wiedza może oszczędzić sporo nerwów i pieniędzy, bo szybka reakcja naprawdę robi różnicę.
W tym przypadku wszystkie błędne odpowiedzi odnoszą się do chorób, które mają zupełnie inne objawy kliniczne i przebieg, niż to, co pokazano na ilustracji. Na przykład zgnilec amerykański, choć bardzo groźny i niestety obecny w polskich pasiekach, daje raczej brunatną, lepką masę w komórkach oraz charakterystyczny zapach kleju stolarskiego. Martwe larwy są rozkładane przez bakterie Paenibacillus larvae, a nie wysychają na twardą, kredową postać. Zatrucie pyłkiem, nawet jeśli występuje, nie prowadzi do tworzenia tak zwanych mumii, tylko raczej do masowego osypywania się pszczół dorosłych lub zakłóceń w rozwoju larw – często wynika z obecności toksyn roślinnych lub złego doboru pożytków, ale wizualnie wygląda to zupełnie inaczej. Grzybica kamienna bywa mylona z wapienną, bo też jest chorobą grzybiczą, ale jej sprawca (Aspergillus) powoduje zmianę konsystencji larw na twardą, kamienną, często zieloną lub czarną, bez tej typowej białej „kredowości”. Typowym błędem jest też mylenie objawów na podstawie samego koloru czy kształtu – branżowe standardy wręcz zalecają dokładną obserwację struktury i twardości osypu. Praktyka pokazuje, że tylko precyzyjna diagnoza na podstawie takich szczegółów pozwala właściwie interweniować i zabezpieczyć rodzinę przed dalszymi stratami. Z mojego doświadczenia wynika, że szczególnie początkujący pszczelarze mają tendencję do szybkiego wiązania objawów z najbardziej medialnymi chorobami jak zgnilec, podczas gdy w rzeczywistości grzybica wapienna jest dużo częstsza. Dlatego tak ważne jest rozpoznanie tych białych, twardych mumii, które są praktycznie „wizytówką” grzybicy wapiennej.