Kwalifikacja: ROL.03 - Prowadzenie produkcji pszczelarskiej
Zawód: Pszczelarz , Technik pszczelarz
Kategorie: Biologia pszczół Produkty pszczele
Który produkt wytwarzany jest w gruczole gardzielowym pszczoły?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Mleczko pszczele to substancja, którą faktycznie wytwarzają gruczoły gardzielowe młodych robotnic – to taki pszczeli superfood, nie żartuję. Z punktu widzenia techniki pszczelarskiej mleczko jest niesamowicie ważne, bo właśnie nim karmiona jest larwa, która ma zostać królową. To ciekawe, ale skład mleczka pszczelego jest zupełnie inny niż np. pierzgi czy miodu – zawiera dużo białka, tłuszczów, witamin i mikroelementów. Gruczoły gardzielowe są aktywne szczególnie, kiedy robotnice są młode, bo potem przechodzą w inne funkcje, np. wydzielanie enzymów do miodu. W praktyce, jeśli ktoś prowadzi pasiekę nastawioną na pozyskiwanie mleczka, musi bardzo dobrze znać cykl rozwojowy i zachowanie pszczół, bo prawidłowe pobieranie mleczka to wyższa szkoła jazdy. W branży często mówi się, że mleczko pszczele to produkt premium, wykorzystywany w farmacji i kosmetyce (np. kremy do twarzy, suplementy diety). Moim zdaniem, znajomość tego, co i gdzie powstaje w organizmie pszczoły, jest kluczowa nie tylko dla efektywnej pracy w pasiece, ale też dla świadomości konsumenckiej – bo potem łatwiej odróżnić prawdziwe produkty od podróbek. Często ludzie mylą mleczko z miodem czy woskiem, a przecież to zupełnie różne rzeczy – zarówno składem, jak i funkcją w ulu. Warto zapamiętać, że tylko mleczko produkowane jest w gruczołach gardzielowych, reszta produktów pochodzi z innych części ciała lub jest efektem przetwarzania pokarmów przez pszczoły.
W branży pszczelarskiej często spotykam się z myleniem produktów pochodzenia pszczelego, zwłaszcza wśród początkujących. Wosk, choć bardzo charakterystyczny dla pszczół, powstaje w zupełnie innym miejscu niż gruczoły gardzielowe – odpowiadają za niego gruczoły woskowe zlokalizowane na spodniej stronie odwłoka robotnicy. To z wosku budowane są plastry, które służą jako struktura do przechowywania miodu i wychowu czerwiu. Kit pszczeli, zwany też propolisem, jest zbierany przez pszczoły z pąków i żywic roślinnych, a potem przetwarzany przy udziale enzymów ślinowych, ale nie powstaje w gruczołach gardzielowych. W praktyce kit służy pszczołom do uszczelniania ula i dezynfekcji, a nie do karmienia larw czy królowej. Z kolei pierzga to zmieszany i przefermentowany pyłek kwiatowy, zbierany przez pszczoły w postaci obnóży, a potem umieszczany w komórkach plastrów, gdzie ulega fermentacji mlekowej – jest to po prostu wysokoenergetyczny pokarm dla rodziny pszczelej, ale nie jest ani wytwarzany, ani wydzielany przez gruczoły gardzielowe. Typowym błędem, który często obserwuję podczas zajęć, jest założenie, że wszystkie produkty pszczele powstają w ciele pszczoły – to nieprawda. Tylko mleczko pszczele jest wydzielane stricte przez gruczoły gardzielowe, i to tylko przez młode robotnice. Pozostałe substancje są albo efektem zbierania i modyfikacji pokarmu z zewnątrz, albo produkowane przez inne grupy gruczołów. Moim zdaniem znajomość tych szczegółów jest kluczowa dla każdego, kto poważnie myśli o pracy w pasiece – bo sposób pozyskania, przechowywania i wykorzystywania tych produktów jest bardzo różny i związany z ich pochodzeniem. Należy pamiętać, że mylenie tych pojęć prowadzi często do błędów zarówno w praktyce pszczelarskiej, jak i w ocenie jakości produktów na rynku.