Kwalifikacja: ROL.03 - Prowadzenie produkcji pszczelarskiej
Zawód: Pszczelarz , Technik pszczelarz
Kategorie: Biologia pszczół Gospodarka pasieczna
Który z wymienionych zabiegów powinien być zastosowany w celu uniknięcia zaparzenia rodzin pszczelich w czasie transportu na pożytek?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Dostawienie kolejnego korpusu z pustymi plastrami pod powałkę to zdecydowanie jedna z kluczowych praktyk przy transporcie rodzin pszczelich, szczególnie gdy myślimy o unikaniu tzw. zaparzenia. Dlaczego? Otóż, podczas przewożenia pszczół, zwłaszcza w gorące dni lub przy ścisłym zamknięciu wylotków, rodzina produkuje spore ilości ciepła – i wilgoci. Jeśli pszczoły nie mają wystarczającej przestrzeni wentylacyjnej, zaczynają się przegrzewać, co może prowadzić do masowych upadków pszczół, przegrzania czerwiu, a nawet zniszczenia plastrów. Dodatkowy korpus z pustymi plastrami tworzy więcej miejsca i powietrza, przez co łatwiej utrzymać korzystną temperaturę i wilgotność. Poza tym, puste plastry działają jak bufor – pszczoły mogą się rozprzestrzenić, a sam ul zyskuje lepszą wentylację. Takie rozwiązanie jest zalecane zarówno w podręcznikach pszczelarskich, jak i według praktyków zrzeszonych np. w Polskim Związku Pszczelarskim. Moim zdaniem sprawdza się to zwłaszcza w przypadku silnych rodzin lub dłuższych przewozów. Warto pamiętać, że samo dodanie pustych ramek nie załatwia sprawy – trzeba też zadbać o ograniczenie stresu u owadów i np. zaciemnienie ula na czas transportu. Ale bez tej dodatkowej przestrzeni ryzyko zaparzenia wzrasta naprawdę drastycznie.
Często można spotkać się z przekonaniem, że dodanie nadstawek wypełnionych miodem czy usunięcie kraty odgrodowej wystarczy, by zapewnić pszczołom komfort podczas transportu – niestety to są bardziej rozwiązania doraźne lub odnoszące się do zupełnie innych problemów. Dodanie korpusu z plastrami pełnymi miodu zwiększa ilość zapasów, ale nie rozwiązuje problemu wentylacji. W rzeczywistości, miód dodatkowo ogranicza przepływ powietrza przez ul i zwiększa wagę transportowanego sprzętu, co bywa wręcz niepraktyczne. Podobnie, usunięcie kraty odgrodowej co prawda pozwala matce przemieszczać się po całym ulu, jednak nie poprawia w żaden sposób cyrkulacji powietrza ani nie zwiększa realnej przestrzeni wentylacyjnej. Powoduje też niepotrzebny chaos w gnieździe, a matka może zacząć czerwić w miejscach, które nie są do tego przewidziane. Często zresztą ludzie sugerują takie rozwiązania, bo wydaje im się, że jakikolwiek „ruch w ulu” pozytywnie wpłynie na komfort pszczół, ale to błąd logiczny. Dostawianie pustych plastrów ponad powałkę również nie przynosi zamierzonego efektu, bo powałka oddziela je od pszczół i nie poprawia wentylacji w gnieździe. Typowym błędem jest mylenie przestrzeni magazynowej z przestrzenią wentylacyjną – podczas transportu najważniejsze jest, by pszczoły miały gdzie się rozproszyć i żeby powietrze mogło swobodnie krążyć w całym ulu. Bezpośrednie dostawienie pustych plastrów pod powałkę daje im tę możliwość. Z mojego doświadczenia wynika, że takie błędne podejście bierze się głównie z niewiedzy albo z mieszania metod stosowanych podczas intensywnych pożytków z tymi, które są dedykowane stricte do transportu rodzin. W praktyce tylko zwiększenie przestrzeni przeznaczonej do wentylacji i rozpraszania się pszczół daje realne efekty, co potwierdza zarówno literatura branżowa, jak i doświadczenia praktyków.