Kwalifikacja: ROL.03 - Prowadzenie produkcji pszczelarskiej
Zawód: Pszczelarz , Technik pszczelarz
Kategorie: Biologia pszczół
Narząd wzroku pszczoły zbudowany jest z oka
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Narząd wzroku pszczoły faktycznie składa się z oka złożonego i oczu prostych. To jest dość ciekawa cecha tej grupy owadów – większość z nich ma właśnie ten typ budowy narządu wzroku. Oko złożone, zwane też fasetkowym, zbudowane jest z tysięcy drobnych oczek, czyli omatidiów. Dzięki temu pszczoła widzi świat jakby w wielopikselowym obrazie, co umożliwia jej bardzo szybkie reagowanie na ruchy w otoczeniu. Ta cecha jest niesamowicie przydatna podczas latania między kwiatami, szukania nektaru i unikania drapieżników. Oprócz pary oczu złożonych, pszczoły mają też trzy oczka proste (ocelli), umiejscowione na czole. Służą one głównie do oceny natężenia światła, co pomaga orientować się w cyklu dnia i nocy oraz podczas lotu w zmieniających się warunkach oświetlenia. W praktyce, rozumienie budowy wzroku pszczół jest przydatne nie tylko w pszczelarstwie, ale też w robotyce (wzorowanie się na widzeniu owadów przy projektowaniu kamer), czy nawet w biologii ochrony środowiska. Moim zdaniem, ta wiedza pokazuje, jak ważne są detale budowy anatomicznej, bo pozwalają przewidywać zachowania i reakcje zwierząt. Branżowo, przy hodowli pszczół, rozumienie, że nie reagują na kolory tak jak człowiek (np. nie widzą czerwieni, za to ultrafiolet – tak), pozwala lepiej planować ustawienia uli czy dobór roślin miododajnych.
W pytaniu o narząd wzroku pszczoły łatwo się pomylić, bo wśród zwierząt spotykamy bardzo różne typy oczu i ich nazewnictwo bywa mylące. Zdarza się, że ktoś zasugeruje się określeniem „oko boczne i złożone”, ale w biologii owadów nie występuje taki podział. Oko złożone to oczywiście fasetkowa struktura, a „boczne” nie jest odrębną kategorią – to raczej określenie położenia. Natomiast termin „stereoskopowe” kojarzy się z widzeniem przestrzennym, charakterystycznym choćby dla ludzi czy niektórych drapieżników, gdzie dwa oczy nakładają obrazy, żeby uzyskać poczucie głębi. U pszczół nie występuje taka specjalizacja – ich oczy złożone umożliwiają głównie bardzo szerokie pole widzenia, ale nie typowy efekt stereoskopowy. Pojęcie „oka skrzelowego” to już zupełnie poza tematem, bo dotyczy zupełnie innych organizmów, głównie wodnych, i nie ma żadnego związku z anatomią owadów. Najczęstszy błąd logiczny w takich pytaniach polega na utożsamianiu nazw własnych z ogólnymi cechami albo przypisywaniu zwierzętom ludzkich sposobów widzenia. Pszczoły mają dwa typy oczu: złożone (fasetkowe) oraz proste (ocelli), co jest standardem u większości owadów latających. W praktyce znajomość tego zagadnienia jest ważna np. w pszczelarstwie, gdzie odpowiednie ustawienie ula czy wybór barw konstrukcji może wpływać na zachowanie się owadów, a niezrozumienie budowy ich wzroku prowadzi czasem do błędów projektowych w ulach czy niewłaściwego planowania przestrzeni wokół pasieki. Dobrze jest więc znać prawidłową odpowiedź, bo to wiedza wykorzystywana w praktyce i branżowych standardach.