Kwalifikacja: ROL.03 - Prowadzenie produkcji pszczelarskiej
Zawód: Pszczelarz , Technik pszczelarz
Kategorie: Biologia pszczół Produkty pszczele
Po jakim czasie przechowywania kit pszczeli traci swoją aktywność biologiczną?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Kit pszczeli, znany też jako propolis, to bardzo ciekawy materiał, jeśli chodzi o jego wykorzystanie w apiterapii czy kosmetyce. Jego aktywność biologiczna – czyli zdolność do hamowania rozwoju bakterii, wirusów i grzybów – jest największa, gdy propolis jest świeży lub przechowywany stosunkowo krótko. Z mojego doświadczenia i na podstawie literatury branżowej wynika, że po mniej więcej dwóch latach przechowywania w temperaturze pokojowej, szczelnie zamknięty, kit zaczyna wyraźnie tracić swoje właściwości. To się wiąże z degradacją i utlenianiem niektórych składników czynnych, takich jak flawonoidy i kwasy fenolowe. Praktycznie w każdej pasiece, jeśli zależy nam na wysokiej jakości produktu – czy to do własnego użytku, czy na sprzedaż – nie powinno się magazynować propolisu dłużej niż te 2 lata. W branży aptekarskiej i kosmetycznej stosuje się zasadę rotacji surowców naturalnych, właśnie żeby nie dopuścić do sytuacji, że na rynek trafia „zwietrzały” propolis, który już nie działa jak powinien. Warto też pamiętać, że warunki przechowywania – zacienione miejsce, szczelne opakowanie – są tu kluczowe. Im lepsza jakość surowca, tym skuteczniejsze jego działanie, co przekłada się na efektywność terapii czy jakość kosmetyków z kittem pszczelim.
Wiele osób zakłada, że kit pszczeli zachowuje swoje właściwości praktycznie bez końca, ale badania i praktyka pasieczna pokazują, że to jednak nie jest prawda. Wyobrażenie, że propolis traci aktywność już po 6 czy 12 miesiącach, jest trochę przesadzone. Świeży kit oczywiście jest najsilniejszy, lecz przy odpowiednim przechowywaniu – sucho, bez dostępu światła, w szczelnym pojemniku – zachowuje większość właściwości nawet do dwóch lat. Przekonanie, że traci swoje działanie już po pół roku lub roku, wynika często z zamieszania z innymi produktami pszczelimi, np. z miodem, gdzie rzeczywiście niektóre związki mogą szybciej się rozkładać. Z kolei są też tacy, którzy twierdzą, że propolis praktycznie nigdy nie traci aktywności i można go przechowywać nawet trzy lata lub dłużej. Niestety, doświadczenia laboratoriów i użytkowników apiterapii wskazują, że po dwóch latach składniki czynne, takie jak flawonoidy czy kwasy fenolowe, zaczynają się utleniać, a aktywność antybakteryjna i przeciwgrzybicza wyraźnie spada. To nie jest błaha zmiana – taki kit po prostu gorzej działa, a w niektórych zastosowaniach, zwłaszcza leczniczych, może nawet nie być skuteczny. Częsty błąd myślowy polega na ignorowaniu wpływu warunków przechowywania i uznawaniu, że wszystko naturalne 'się nie psuje'. Niestety, w rzeczywistości właśnie ten 2-letni okres przechowywania jest uznawany przez branżę za graniczny, jeśli chodzi o pełną aktywność biologiczną propolisu. Dlatego zawsze warto zwracać uwagę na datę zbioru i warunki przechowywania tego surowca.