Kwalifikacja: ROL.09 - Organizacja i nadzorowanie produkcji pszczelarskiej
Zawód: Technik pszczelarz
Kategorie: Gospodarka pasieczna Rośliny miododajne i pożytki
Jaką liczbę par liści powinien rozwinąć przed zimą rzepak ozimy w dobrych warunkach klimatyczno-glebowych?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Rzepak ozimy, żeby dobrze przetrwać zimę i ruszyć z kopyta na wiosnę, powinien rozwinąć przed nadejściem mrozów od 4 do 6 par liści właściwych, ale to właśnie 4 pary uznaje się najczęściej za ten minimum gwarantujące prawidłowe przezimowanie – szczególnie w polskich, umiarkowanych warunkach. Tak zalecają zarówno praktycy, jak i literatura branżowa, np. wytyczne IUNG czy zalecenia firm nasiennych. Kluczowe jest, że zbyt mała liczba liści (np. 2) sprawia, że stożek wzrostu znajduje się zbyt płytko i roślina jest bardziej narażona na przemrożenia. Z kolei nadmierny rozrost (np. 8 par liści) to znak, że roślina za bardzo się wybujała, co grozi wyciąganiem i osłabieniem przed zimą. Osobiście uważam, że do 4 par liści to taki optymalny kompromis między wigorem a bezpieczeństwem – rzepak jest wtedy nisko przy ziemi, liście dobrze chronią stożek wzrostu i łatwiej „znieść” nawet ostrzejszą zimę. Warto też pamiętać, że odpowiednia faza rozwoju jesienią przekłada się bezpośrednio na plon. Rolnicy coraz częściej mierzą to dokładnie w polu, bo niewłaściwy rozwój jesienią jest potem trudny do nadrobienia wiosną, nawet przy najlepszej agrotechnice. Dodatkowo takie rośliny lepiej radzą sobie z suszą czy okresowymi przymrozkami, co – z mojego doświadczenia – często decyduje o powodzeniu całej uprawy.
Wielu osobom wydaje się, że im więcej liści przed zimą rozwinie rzepak ozimy, tym lepiej, ale to nie do końca tak działa. Jeżeli rzepak przed zimą ma tylko 2 pary liści, jego stożek wzrostu jest słabo chroniony. Takie rośliny są bardzo wrażliwe na przemarzanie, a do tego brakuje im zapasu składników pokarmowych na późniejsze ruszenie wegetacji. To błąd spotykany głównie u tych, którzy za późno zasiali lub nie zadbali o odpowiednie nawożenie i ochronę plantacji. Z drugiej strony, jeżeli rzepak rozwinie więcej niż 6-8 par liści – co sugeruje odpowiedź „do 8” – to świadczy o przeroście i wybujałości. Tak wybujałe rośliny mają zbyt wyniesiony stożek wzrostu i są bardziej podatne na wyłamywanie przez wiatr oraz przemarzanie, a dodatkowo mogą łatwiej paść ofiarą szkodników i chorób. Z kolei odpowiedź „do 6” jest już znacznie bliżej prawidłowej, ale standardy agrotechniczne przyjmują, że optymalne minimum to 4 pary liści – nie mniej, nie więcej. Szersza literatura branżowa, zalecenia instytutów rolniczych i praktyka pokazują, że 4 pary dają rzepakowi najlepszy balans – roślina nie jest ani za słaba, ani za bardzo rozrośnięta. Często spotyka się mylne przekonanie, że szybki wzrost jesienią jest zawsze korzystny, ale w przypadku rzepaku ozimego kluczowa jest równowaga. Przestrzeganie tych zasad to podstawa dla uzyskania dobrego przezimowania i wysokiego plonu. Warto też zauważyć, że zbyt szybki rozwój może być skutkiem zbyt wczesnego siewu lub nadmiernego nawożenia azotem, co prowadzi do wyciągania się roślin i problemów wiosną. Takie błędy zdarzają się nawet doświadczonym rolnikom, którzy chcą jak najlepiej, ale czasem przekombinują. Poprawna liczba par liści, czyli do 4, to wyznacznik dobrze prowadzonej plantacji w polskich warunkach klimatyczno-glebowych.