Kwalifikacja: ROL.09 - Organizacja i nadzorowanie produkcji pszczelarskiej
Zawód: Technik pszczelarz
Kategorie: Gospodarka pasieczna Choroby i zdrowie pszczół
Na fotografii przedstawiono objawy chorobowe zgnilca amerykańskiego. Którą czynność musi wykonać pszczelarz, jeżeli stwierdzi podobne objawy podczas przeglądu w swojej pasiece?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Prawidłowo, najważniejsze przy podejrzeniu zgnilca amerykańskiego jest natychmiastowe powiadomienie lekarza weterynarii. Zgnilec amerykański to choroba bakteryjna, którą wywołuje Paenibacillus larvae i której zwalczanie w Polsce jest obowiązkowe z mocy przepisów prawa (ustawa o ochronie zdrowia zwierząt oraz rozporządzenia szczegółowe). Samodzielne działanie pszczelarza, np. próby leczenia na własną rękę czy szybkie usuwanie ramek, może przynieść więcej szkody niż pożytku, bo rozprzestrzenianie się choroby następuje bardzo szybko – zarówno w jednej rodzinie, jak i na inne pasieki. Chorych rodzin nie wolno przemieszczać, a wszelkie czynności należy wykonywać pod ścisłym nadzorem inspekcji weterynaryjnej. Z mojego doświadczenia wynika, że szybka reakcja i współpraca z lekarzem to nie tylko obowiązek, ale i realna szansa na ograniczenie strat w pasiece i okolicy. W praktyce po zgłoszeniu pojawia się inspektor weterynarii, pobiera próbki, potwierdza lub wyklucza zgnilca i wydaje zalecenia co do dalszego postępowania (czasami niestety utylizacja rodzin i sprzętu). Takie zasady wynikają wprost z dobrych praktyk pszczelarskich i są kluczowe dla ochrony całej populacji pszczół.
W praktyce pszczelarskiej pojawienie się objawów zgnilca amerykańskiego wymaga zupełnie innego podejścia, niż sugerują niektóre z wymienionych odpowiedzi. Rozszerzanie czy zwężanie gniazda, nawet jeśli w innych chorobach lub sytuacjach gospodarczych może poprawić warunki w ulu, w przypadku zgnilca zupełnie nie ma sensu, bo nie zwalcza przyczyny – czyli bakterii. Takie działania mogą wręcz zaszkodzić, ponieważ manipulowanie przy rodzinie bez właściwych środków ostrożności powoduje rozprzestrzenianie zarazków na inne ramki, ule czy narzędzia. Zdarza się, że ktoś kieruje się logiką: „jak jest problem, to trzeba coś zrobić mechanicznie, zmienić warunki”, jednak przy chorobach zakaźnych to najprostsza droga do pogorszenia sytuacji. Powiadamianie służb porządkowych to z kolei błąd proceduralny – takie instytucje nie zajmują się chorobami zwierząt, a interwencja należy wyłącznie do inspekcji weterynaryjnej, zgodnie z przepisami branżowymi. Typowym błędem jest też bagatelizowanie pierwszych objawów i brak natychmiastowego kontaktu z weterynarzem – niestety, nawet krótkie zwlekanie może doprowadzić do skażenia całej pasieki i okolicznych rodzin. Standardy branżowe i praktyka uczą, że przy chorobach zwalczanych z urzędu nie ma miejsca na półśrodki ani działania na własną rękę. Najlepsze, co można zrobić, to szybko zgłosić sprawę specjalistom, bo tylko oni mogą podjąć odpowiednie kroki diagnostyczne i wdrożyć legalne oraz skuteczne rozwiązania.