Kwalifikacja: ROL.09 - Organizacja i nadzorowanie produkcji pszczelarskiej
Zawód: Technik pszczelarz
Kategorie: Pozyskiwanie i przetwarzanie produktów pszczelich Sprzęt i technika pasieczna
Nadstawki ze styropianu nie można wykorzystywać do produkcji
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
To bardzo dobrze, że wybrałeś właśnie tę odpowiedź, bo temat nadstawek styropianowych w produkcji miodu ekologicznego to wbrew pozorom dość istotna sprawa. Chodzi o to, że w standardach i wytycznych dla gospodarstw ekologicznych (np. według rozporządzenia UE 2018/848) istnieje kategoryczny zakaz stosowania styropianu jako materiału na korpusy, nadstawki czy inne elementy ula mające kontakt z pszczołami i produktami pszczelimi, jeśli gospodarstwo chce uzyskać certyfikat ekologiczny. Wynika to głównie z obaw o migrację szkodliwych substancji, które mogą się przedostawać z tworzyw sztucznych do miodu, szczególnie w warunkach podwyższonej temperatury. Z mojego doświadczenia wynika, że o ile styropian jest lekki i wygodny w obsłudze, to jednak nie spełnia kryteriów bezpieczeństwa żywnościowego narzucanych przez ekologiczne certyfikaty. Zresztą inspektorzy bardzo na to zwracają uwagę przy audytach. Co ciekawe, przy zbiorze jadu, mleczka czy kitu raczej nikt nie skupia się na tym jakie dokładnie są nadstawki, bo nie mają one tak restrykcyjnych wymogów. Osobiście uważam, że warto znać te różnice, bo potem na rynku miodu ekologicznego niestety nie ma miejsca na kompromisy – każdy szczegół się liczy. W praktyce oznacza to, że jeśli pszczelarz nawet przez przypadek użyje styropianowej nadstawki w pasiece ekologicznej, ryzykuje cofnięcie certyfikacji na cały sezon. Także, podsumowując, do miodu ekologicznego nadstawka ze styropianu absolutnie się nie nadaje i to nie jest kwestia smaku czy wygody, tylko regulacji i bezpieczeństwa żywności.
Warto się na chwilę zatrzymać i przeanalizować, dlaczego styropianowe nadstawki budzą takie wątpliwości – nie chodzi tu o każdy produkt pszczeli, tylko o bardzo konkretne wymagania dotyczące miodu ekologicznego. Przede wszystkim, w przypadku jadu pszczelego, mleczka pszczelego czy kitu pszczelego, nie ma aż tak rygorystycznych regulacji dotyczących materiału, z którego wykonano nadstawki. Produkcja jadu pszczelego polega najczęściej na stosowaniu specjalnych ramek z siatką i impulsami elektrycznymi, które nie wchodzą bezpośrednio w kontakt z materiałem ula. Mleczko pszczele jest pozyskiwane z mateczników, a jego jakość zależy głównie od higieny ramek i procesu zbioru, nie od tego, z czego wykonana jest nadstawka. Z kolei kit pszczeli, choć jest produktem kontaktującym się z powierzchniami ula, nie podlega aż tak ostrym wymaganiom jak miód ekologiczny, jeżeli chodzi o zgodność materiałów z normami eko. Największym problemem i powodem, dla którego nie wolno wykorzystywać styropianu do produkcji miodu ekologicznego, są bardzo restrykcyjne przepisy dotyczące substancji mogących się przenikać do miodu i samego procesu certyfikacji. W Polsce i Unii Europejskiej obowiązują w tej kwestii konkretne rozporządzenia, które jasno określają, że do produkcji miodu ekologicznego używać można wyłącznie uli wykonanych z naturalnych materiałów, takich jak drewno. Tu nie chodzi tylko o estetykę czy wygodę, ale o zdrowie konsumentów i pełną zgodność z wymaganiami certyfikacji. Często spotykanym błędem jest przekonanie, że jeśli coś jest dozwolone w jednej dziedzinie pszczelarstwa, to automatycznie sprawdzi się w każdej – niestety, tak nie jest. Dlatego tak istotne jest rozumienie, że tylko produkcja miodu ekologicznego ma te ostre ograniczenia dotyczące materiałów – i tu styropian jest wykluczony, a w pozostałych produktach jego zastosowanie nie dyskwalifikuje procesu.