Kwalifikacja: ROL.09 - Organizacja i nadzorowanie produkcji pszczelarskiej

Często pojawia się przekonanie, że im młodsza matka pszczela, tym łatwiej będzie przeprowadzić zabieg sztucznego unasienniania. Jednak to nie do końca tak działa. Matki mające 4, 5 czy nawet 6 dni wciąż przechodzą intensywny rozwój narządów rozrodczych – a to oznacza, że ich układ rozrodczy może być jeszcze nie do końca przygotowany do skutecznego przyjęcia nasienia. W tej fazie ryzyko uszkodzenia, a nawet odrzutu przez rodzinę pszczelą jest wyraźnie wyższe. Zdarzało mi się obserwować, że takie zbyt młode matki po inseminacji wykazują gorszą przeżywalność albo mają mniejszą zdolność do składania jaj. Z drugiej strony, zbyt późne unasiennianie (powyżej 7 dnia) wiąże się już z ryzykiem spadku aktywności fizjologicznej oraz, co gorsza, możliwością wcześniejszego podjęcia przez matkę prób naturalnego unasiennienia bądź nawet rozpoczęcia składania jaj z niepełnego unasienienia. Częsty błąd to nieuwzględnianie biologicznego rytmu – matka potrzebuje kilku dni na pełne dojrzewanie, a zbytni pośpiech skutkuje bardziej zawodnymi wynikami. Literatura branżowa, jak choćby opracowania prof. Gerula czy materiały z praktyk w Instytucie Pszczelnictwa, precyzyjnie podają, że to właśnie 7 dzień jest optymalny – bo wtedy narządy kopulacyjne są już gotowe, a jednocześnie matka nie jest jeszcze „przegrzana” i nie wykształciła zachowań wylotowych. Jak dla mnie, trzymanie się tego terminu to klucz do sukcesu. W praktyce, kiedy matki są inseminowane zbyt wcześnie, często obserwuje się słabą efektywność zabiegu oraz niższą jakość późniejszych pokoleń. Dobór właściwego wieku matki to podstawa profesjonalnej hodowli – nie warto tego bagatelizować.