Kwalifikacja: ROL.09 - Organizacja i nadzorowanie produkcji pszczelarskiej

Temat budowy mateczników ratunkowych u pszczół wprowadza czasem nieco zamieszania, bo różne źródła podają zbliżone, ale jednak inne dane. Jednak z perspektywy praktyka i zgodnie z badaniami oraz podręcznikami pszczelarskimi, reakcja pszczół na utratę matki następuje bardzo szybko. Przyjęcie czasu 12, 18 czy 24 godziny jako momentu rozpoczęcia budowy mateczników ratunkowych jest niestety błędem wynikającym najczęściej z mylenia czasu zauważenia braku matki z faktycznym czasem fizjologicznej reakcji rodziny. W rzeczywistości pszczoły są mocno uzależnione od obecności feromonów matki. Utrata tych sygnałów jest dla nich czymś bardzo wyraźnym. Często spotyka się przekonanie, że pszczoły są w stanie wytrzymać całą dobę „bez szefowej”, zanim zaczną działać, jednak praktyka pokazuje, że już po około 6 godzinach, a czasem nawet szybciej w sprzyjających warunkach, robotnice zaczynają budować mateczniki ratunkowe. Takie błędne myślenie może prowadzić do spóźnionych zabiegów pasiecznych czy błędnych decyzji przy wychowie matek. Z mojego punktu widzenia, wiele osób nie docenia wrażliwości systemu feromonowego pszczół – sygnały zanikają naprawdę szybko i reakcja rodziny jest niemal natychmiastowa, bo od tego zależy przetrwanie rodu. Nawet jeśli w pierwszych godzinach nie zaobserwujemy jeszcze fizycznych mateczników, to proces decyzyjny w rodzinie już się rozpoczął. Dlatego poprawne rozumienie tego mechanizmu jest kluczowe do zachowania zdrowia i równowagi w ulu oraz wdrażania dobrych praktyk pszczelarskich.