Kwalifikacja: ROL.09 - Organizacja i nadzorowanie produkcji pszczelarskiej
Zawód: Technik pszczelarz
Kategorie: Gospodarka pasieczna Ekonomia i organizacja produkcji
W czasie głównego przeglądu jesiennego pszczelarz stwierdził w swoich 10 rodzinach średnio po 2 kg miodu.
Z ilu kg cukru musi wykonać syrop 3:2, aby uzupełnić żelazny zapas?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Odpowiedź z 40 kg cukru jest prawidłowa, bo wynika bezpośrednio z obliczeń zapotrzebowania rodzin pszczelich na żelazny zapas pokarmu. Standardowo, każda rodzina powinna mieć na zimę około 8–10 kg zapasów pokarmu, najlepiej w postaci miodu, ale często uzupełnia się je syropem cukrowym, zwłaszcza po miodobraniu. W tym przypadku pszczelarz podczas przeglądu stwierdził, że w każdej rodzinie jest tylko po 2 kg miodu, czyli brakuje po 6–8 kg do minimum. Dla 10 rodzin daje to razem od 60 kg do nawet 80 kg potrzebnego pokarmu. Jednak w praktyce, stosując syrop cukrowy w proporcji 3:2 (czyli 3 części cukru na 2 części wody), pszczoły z 40 kg cukru wytworzą mniej więcej 60 kg pokarmu, bo trochę masy syropu odparuje i zostanie zużyte na przetworzenie. Syrop 3:2 dobrze się sprawdza, bo jest dosyć gęsty i pszczoły łatwo mogą go przerobić i zasklepić, a to kluczowe przed zimowlą. Z mojego doświadczenia wynika, że stosowanie właśnie tej proporcji najlepiej odpowiada wymaganiom rodzin pszczelich w naszym klimacie, bo zbyt rzadki syrop to tylko niepotrzebne zawilgocenie ula. Moim zdaniem warto pamiętać, że uzupełnianie zapasu na zimę cukrem to nie tylko liczby – ważne, żeby ten pokarm był podany odpowiednio wcześnie (koniec sierpnia – początek września), żeby pszczoły zdążyły wszystko przerobić. Zawsze lepiej policzyć z lekkim zapasem, ale nie przesadzać, bo przekarmienie powoduje inne problemy, np. nadmierne zaśmiecenie plastrów. Ogólnie rzecz biorąc, 40 kg cukru to najrozsądniejszy wybór w tej sytuacji, zgodnie z praktyką nowoczesnego pszczelarstwa.
Pojawia się sporo nieporozumień przy obliczaniu ilości cukru potrzebnej do przygotowania syropu dla rodzin pszczelich przed zimą. Wydaje się, że czasem pszczelarze mylą masę samego cukru z masą gotowego syropu bądź też nie uwzględniają różnicy między ilością miodu a ilością powstałego pokarmu po przetworzeniu syropu przez pszczoły. Zakładając, że w rodzinach jest po 2 kg miodu, a żelazny zapas powinien wynosić około 8–10 kg na rodzinę, brakuje przynajmniej po 6–8 kg na każdą rodzinę, co razem daje 60–80 kg pokarmu dla 10 rodzin. Syrop 3:2, który najczęściej stosuje się do dokarmiania jesiennego, przygotowuje się z 3 części cukru i 2 części wody. Wielu myśli, że skoro trzeba uzupełnić 80 kg zapasu, należy przygotować 80 kg cukru, ale to błędne założenie, bo po przetworzeniu przez pszczoły ta ilość nie zamieni się w równą masę pokarmu; część wody odparuje. Z drugiej strony, wybór 10 czy 20 kg cukru jako wyjściowej ilości to zdecydowanie za mało – taki syrop nie wystarczy nawet na jedną rodzinę, nie mówiąc już o całej pasiece. Często popełnia się ten błąd, myśląc w kategoriach objętości lub nie uwzględniając liczby rodzin. Praktyka pokazuje, że dla 10 rodzin 40 kg cukru to akurat taka ilość, z której pszczoły wyprodukują wystarczająco dużo pokarmu na zimę, biorąc pod uwagę zarówno potrzeby rodzin, jak i sposób przetwarzania syropu przez pszczoły. Polecam zawsze dokładnie przeliczyć ilość brakującego pokarmu i dobrać proporcje syropu zgodnie z zaleceniami – dzięki temu zimowanie przebiega spokojnie, a pszczoły nie są narażone na głód. To naprawdę kluczowa sprawa w gospodarce pasiecznej.