Akcyza jest podatkiem pośrednim, który dolicza się do wybranych towarów oraz usług, mając na celu ograniczenie konsumpcji wyrobów uznawanych za szkodliwe dla zdrowia lub środowiska. Energia elektryczna jest jednym z towarów, na które nałożona jest akcyza, co wynika z Ustawy o podatku akcyzowym. Działania te mają na celu nie tylko generowanie przychodów dla budżetu państwa, ale również stymulowanie efektywności energetycznej oraz korzystania z odnawialnych źródeł energii. Przykładowo, przedsiębiorstwa zajmujące się sprzedażą energii elektrycznej muszą monitorować zużycie przez klientów oraz odpowiednio naliczać akcyzę, co wiąże się z obowiązkiem prowadzenia dokładnej dokumentacji. Tego rodzaju regulacje są zgodne z dyrektywą unijną, która określa zasady dotyczące opodatkowania energii. Warto zauważyć, że akcyza na energię elektryczną może w znacznym stopniu wpłynąć na ceny końcowe dla konsumentów oraz ma na celu również zachęcanie do oszczędzania energii.
Akcyza nie jest nakładana na każdy towar, lecz selektywnie na te, które uznawane są za szkodliwe lub mające wpływ na zdrowie publiczne. W przypadku wody mineralnej, mąki i rowerów, nie są to towary objęte akcyzą, co wynika z regulacji prawnych dotyczących tego podatku. Woda mineralna, będąca naturalnym źródłem nawodnienia, nie jest klasyfikowana jako wyrób szkodliwy, a jej dostępność oraz cena są kluczowe dla zdrowia publicznego. Również mąka, będąca podstawowym składnikiem wielu produktów spożywczych, nie podlega akcyzie, gdyż jej konsumpcja jest niezbędna dla utrzymania zdrowej diety. Rower, z kolei, jest często promowany jako ekologiczny środek transportu, a jego opodatkowanie akcyzą mogłoby być sprzeczne z polityką promowania transportu przyjaznego dla środowiska. W przypadku energii elektrycznej, akcyza ma na celu zrównoważenie wpływu na środowisko oraz zachęcanie do efektywności energetycznej, co jest procesem złożonym. Stąd wynika, że rozumienie, które towary podlegają akcyzie, jest kluczowe dla podejmowania świadomych decyzji zarówno przez konsumentów, jak i przedsiębiorców, aby unikać nieporozumień oraz potencjalnych kar za niewłaściwe naliczanie podatków.