Weksel własny to instrument finansowy, który stanowi formę zobowiązania do zapłaty określonej kwoty w przyszłości. Jest to jeden z podstawowych instrumentów wykorzystywanych w transakcjach bezgotówkowych, ponieważ umożliwia przeniesienie prawa do otrzymania płatności oraz może być stosowany jako forma zabezpieczenia. W praktyce, weksle własne są często używane w handlu do regulowania zobowiązań między przedsiębiorstwami, co pozwala na zwiększenie płynności finansowej oraz uproszczenie procesów płatniczych. Weksel może być przedmiotem obrotu, co oznacza, że może być cedowany na inne podmioty, co dodatkowo zwiększa jego użyteczność. Zgodnie z regulacjami prawnymi, weksle muszą spełniać określone wymagania formalne, aby były uznawane za ważne, co przyczynia się do ich akceptacji w praktyce biznesowej.
Czek gotówkowy jest dokumentem, który daje prawo do wypłaty określonej kwoty pieniężnej z konta bankowego, jednak nie jest uznawany za formę rozliczeń bezgotówkowych. Czek w istocie funkcjonuje jako instrument, który wymaga fizycznej obecności gotówki, gdyż osoba, która go posiada, musi udać się do banku, aby otrzymać pieniądze. To sprawia, że transakcja jest de facto gotówkowa, a nie bezgotówkowa. Weksel własny, w przeciwieństwie do czeku, jest zobowiązaniem płatniczym, które można wykorzystać w sposób elastyczny, co czyni go bardziej odpowiednim do rozliczeń bezgotówkowych. Ponadto, dowód wpłaty, kasa przyjmie i dowód wpłaty na rachunek bankowy odnoszą się do potwierdzeń dokonania wpłaty, ale nie są to instrumenty płatnicze w sensie prawnym, które mogą być wykorzystywane do regulowania zobowiązań. Oba te dokumenty mają jedynie charakter potwierdzenia transakcji, a nie samego narzędzia płatniczego. Użytkownicy często mylą te pojęcia, co prowadzi do błędnych wniosków co do definicji i zastosowania rozliczeń bezgotówkowych, które w rzeczywistości obejmują instrumenty takie jak weksle, przelewy bankowe, czy karty płatnicze, które umożliwiają transfer wartości bez potrzeby użycia gotówki.