Księgowanie operacji gospodarczych na kontach pozabilansowych odnosi się do ewidencjonowania zdarzeń, które nie wpływają bezpośrednio na bilans, ale są istotne z punktu widzenia analizy i raportowania. Konta te umożliwiają monitorowanie aktywów i zobowiązań, które nie są ujmowane w tradycyjnych księgach, np. umowy leasingowe czy zobowiązania warunkowe. Operacje są rejestrowane tylko po jednej stronie konta, co oznacza, że nie wymaga się księgowania równoległego, jak ma to miejsce w przypadku kont bilansowych. Praktyczne zastosowanie kont pozabilansowych można zaobserwować w instytucjach finansowych, które muszą monitorować swoje zobowiązania i aktywa poza statystykami bilansowymi. Stosowanie tych kont w praktyce pozwala na lepsze zarządzanie ryzykiem oraz zapewnienie zgodności z zasadami rachunkowości, w tym Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR).
Księgowanie operacji na kontach rozliczeniowych, korygujących czy bilansowych różni się zasadniczo od księgowania na kontach pozabilansowych. Konta rozliczeniowe są używane do ewidencji operacji, które mają wpływ na bilans, a każda operacja jest zaksięgowana zarówno po stronie Wn, jak i Ma, co odzwierciedla podwójny charakter księgowości. W przypadku kont korygujących, mają one na celu skorygowanie wcześniejszych błędów w księgowaniach i również wymagają zrównoważenia obu stron. Natomiast konta bilansowe są wykorzystywane do klasycznej ewidencji aktywów i pasywów, z zachowaniem równowagi między tymi dwoma stronami. Wiele osób może mylić różne rodzaje kont, co prowadzi do błędnych wniosków, myśląc że księgowanie na kontach pozabilansowych jest analogiczne do tych innych typów kont. Ważne jest zrozumienie, że konta pozabilansowe są narzędziem, które pozwala na zewnętrzne monitorowanie zdarzeń finansowych, nie wpływając jednocześnie na tradycyjny bilans, co jest kluczowe dla prawidłowego prowadzenia rachunkowości i podejmowania decyzji zarządczych.