Zasada memoriału jest kluczową zasadą rachunkowości, która polega na rejestrowaniu wszystkich przychodów i kosztów w danym okresie sprawozdawczym, niezależnie od momentu ich zapłaty. Oznacza to, że przychody są księgowane w momencie ich osiągnięcia, a nie w momencie otrzymania płatności, co pozwala na dokładne odzwierciedlenie sytuacji finansowej jednostki. Przykładem zastosowania tej zasady może być sytuacja, gdy przedsiębiorstwo dostarcza towar w grudniu, a płatność za ten towar zostaje dokonana w styczniu następnego roku. Zgodnie z zasadą memoriału, przychód ze sprzedaży powinien być uwzględniony w przychodach grudniowych. Standardy rachunkowości, w tym Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), wyraźnie wskazują na potrzebę stosowania tej zasady dla uzyskania rzetelnych i prawdziwych informacji finansowych. Dzięki zastosowaniu zasady memoriału możliwe jest lepsze planowanie finansowe oraz analiza wyników operacyjnych jednostki na przestrzeni czasu.
Zasady rachunkowości, takie jak istotność, ostrożna wycena i ciągłość, nie odnoszą się bezpośrednio do problemu ujęcia przychodów i kosztów w sposób opisany w pytaniu. Zasada istotności koncentruje się na tym, czy określone informacje mają znaczenie dla użytkowników sprawozdań finansowych. Oznacza to, że pewne transakcje mogą być pominięte lub zgrupowane, jeśli są uznawane za mało istotne w kontekście całego sprawozdania. To podejście może prowadzić do niepełnych informacji, co z kolei może zafałszować obraz sytuacji finansowej jednostki. Ostrożna wycena natomiast dotyczy szacowania wartości aktywów i pasywów w sposób, który nie przeszacowuje ich wartości, co jest istotne dla zachowania ostrożności w raportowaniu, ale nie odnosi się do samego momentu ujęcia przychodów i kosztów. Zasada ciągłości zakłada, że przedsiębiorstwo będzie prowadzone w dającej się przewidzieć przyszłości, co wpływa na sposób dokonywania wyceny aktywów i pasywów, ale nie ma związku z konkretnym określaniem, kiedy przychody i koszty powinny być rejestrowane w księgach. Często błędne jest myślenie, że wszystkie te zasady mogą zastąpić zasadę memoriału, co prowadzi do nieprawidłowego ujęcia zdarzeń gospodarczych i zniekształca obraz sytuacji finansowej jednostki.