Aby obliczyć jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu gotowego, należy najpierw zsumować wszystkie koszty związane z produkcją. Koszty te obejmują materiały bezpośrednie (5 000 zł), płace bezpośrednie z narzutami (3 500 zł) oraz koszty wydziałowe (1 500 zł). Suma tych kosztów wynosi 10 000 zł. Następnie należy uwzględnić ilość produktów gotowych oraz produkty niezakończone, które są przerobione w 40%. W tym przypadku mamy 30 sztuk wyrobów gotowych i 50 sztuk produktów niezakończonych, co oznacza, że 40% z 50 sztuk daje dodatkowe 20 sztuk w przeliczeniu na gotowe wyroby. Łączna liczba jednostek, które powinny być uwzględnione w obliczeniach, wynosi zatem 30 + 20 = 50 sztuk. Teraz dzielimy całkowity koszt produkcji (10 000 zł) przez 50 sztuk, co daje jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu gotowego równy 200 zł. Tego typu obliczenia są kluczowe w zarządzaniu kosztami i pozwalają na dokładne określenie rentowności produktów.
Obliczając jednostkowy koszt wytworzenia, można popełnić kilka typowych błędów. Na przykład, przy obliczaniu jednostkowego kosztu niektórzy mogą zignorować koszty produktów niezakończonych, bądź przyjąć, że wszystkie koszty są przypisywane jedynie do wyrobów gotowych. W rzeczywistości, aby obliczyć jednostkowy koszt, należy uwzględnić zarówno produkty gotowe, jak i częściowo przerobione, co jest zgodne z zasadami rachunkowości zarządczej i normami branżowymi, które podkreślają znaczenie pełnego uwzględnienia kosztów produkcji. Kolejnym błędem jest niewłaściwe podsumowanie kosztów. Niekiedy respondenci mogą zsumować tylko część kosztów, na przykład materiały i płace, pomijając koszty wydziałowe, co prowadzi do nieprawidłowego obliczenia całkowitych kosztów produkcji. Warto również zwrócić uwagę na to, jak przy obliczeniach jednostkowego kosztu wytwarzania wpływa wybór jednostki miary; niepoprawne zastosowanie jednostek może prowadzić do mylnych wniosków. Obliczanie kosztów jest kluczowe dla oceny efektywności działalności przedsiębiorstwa oraz dla podejmowania decyzji strategicznych, dlatego tak istotne jest, by podejść do tego procesu z należytą starannością i wiedzą.