Odpowiedź merytoryczna jest prawidłowa, ponieważ kontrola merytoryczna odnosi się do oceny zasadności dokumentów i transakcji w kontekście rzeczywistego wykorzystania towarów i usług w działalności gospodarczej. W przypadku stwierdzenia, że faktura VAT za materiały jest nieprawidłowa, ponieważ materiały te nie są wykorzystywane w działalności przedsiębiorstwa, mamy do czynienia z analizą, czy faktura odpowiada rzeczywistości gospodarczej. Przykładem zastosowania tej kontroli może być sytuacja, w której przedsiębiorstwo zajmujące się np. budownictwem wystawia fakturę na materiały budowlane, które nie są wykorzystywane przy realizacji żadnego projektu. Taka sytuacja może prowadzić do nieprawidłowości w zakresie odliczeń VAT, co jest kluczowe w kontekście rozliczeń z urzędami skarbowymi. Standardy branżowe, takie jak Ustawa o podatku od towarów i usług, wymagają, aby każde odliczenie VAT było oparte na rzeczywistych wydatkach związanych z prowadzoną działalnością. Kontrola merytoryczna ma na celu zapewnienie zgodności dokumentacji z rzeczywiście prowadzoną działalnością, co jest niezbędne do utrzymania transparentności finansowej przedsiębiorstwa.
Wybór odpowiedzi związanych z kontrolą finansową, rachunkową lub formalną wskazuje na niepełne zrozumienie specyfiki kontroli merytorycznej. Kontrola finansowa dotyczy analizy ogólnych wyników finansowych przedsiębiorstwa oraz ich zgodności z obowiązującymi standardami rachunkowości, a nie oceny konkretnych transakcji czy ich zasadności w kontekście działalności. Kontrola rachunkowa koncentruje się na weryfikacji zapisów księgowych i zgodności z dokumentacją, co również nie obejmuje oceny, czy materiały zakupione na fakturze są faktycznie wykorzystywane w działalności. Z kolei kontrola formalna polega na sprawdzeniu, czy dokumenty są poprawne pod względem formalnym, tzn. czy zawierają wymagane elementy, takie jak daty, numery NIP, czy podpisy. Nie uwzględnia natomiast merytorycznej oceny, która jest kluczowa w przypadkach, gdzie faktyczne wykorzystanie materiałów może rzutować na zasadność odliczeń VAT. Wyciąganie wniosków na podstawie tych rodzajów kontroli bez analizy merytorycznej może prowadzić do błędnych decyzji, takich jak niewłaściwe odliczenia VAT, co w konsekwencji może skutkować sankcjami ze strony organów skarbowych. Dlatego ważne jest, aby przedsiębiorcy rozumieli, iż kontrola merytoryczna jest niezbędna do zapewnienia zgodności z obowiązującymi przepisami oraz utrzymania zdrowych praktyk w zakresie zarządzania finansami.