Skuteczność mikrofonu, czasem nazywana też czułością, to bardzo istotny parametr, zwłaszcza podczas doboru sprzętu nagraniowego albo w pracy na scenie. Podaje się ją właśnie w jednostkach mV/Pa, czyli ile miliwoltów sygnału elektrycznego mikrofon wygeneruje na wyjściu przy ciśnieniu akustycznym równym 1 paskal. To taka miara tego, jak dobrze mikrofon zamienia dźwięk na sygnał elektryczny. Przykładowo, jeśli masz mikrofon dynamiczny o skuteczności 1,5 mV/Pa, to jest on mniej czuły niż pojemnościowy o wartości np. 20 mV/Pa. W praktyce oznacza to, że mikrofony o wyższej skuteczności lepiej sprawdzają się w sytuacjach, gdzie dźwięk jest cichszy lub zależy nam na ograniczeniu szumów własnych układu – choć oczywiście skuteczność to nie wszystko, bo trzeba jeszcze patrzeć na całokształt parametrów. W branży audio uważa się, że dobra znajomość tego wskaźnika pozwala uniknąć wielu problemów z dopasowaniem mikrofonu do urządzeń nagrywających i mikserów – szczególnie gdy korzysta się z wejść niskonapięciowych. Sam miałem kiedyś sytuację, w której niedocenienie skuteczności sprawiło, że nagranie wyszło ciche i zaszumione – właśnie dlatego ten parametr warto analizować dużo wcześniej, zanim pojawią się kłopoty. Często w praktyce spotyka się mikrofony, których skuteczność podana jest przy konkretnej impedancji obciążenia – to norma w kartach katalogowych. Reasumując, skuteczność w mV/Pa to podstawa przy porównywaniu i wyborze mikrofonów do konkretnego zastosowania.
Zagadnienie parametrów mikrofonów potrafi sprawić trochę problemów, zwłaszcza gdy różne jednostki są podawane w różnych kontekstach. Impedancja mikrofonu to zupełnie inny parametr techniczny, wyrażany w omach (Ω). Określa ona, jak duży jest opór mikrofonu dla przepływu prądu przemiennego, co jest kluczowe przy doborze właściwego kabla i wejścia w mikserze lub interfejsie – ale nie ma nic wspólnego z jednostką mV/Pa. Z kolei poziom szumów własnych mikrofonu, czasem określany jako szum własny lub self noise, podaje się najczęściej w decybelach (dBA), bo chodzi tu o poziom hałasu generowanego przez sam mikrofon bez sygnału wejściowego. W praktyce im niższy ten poziom, tym lepiej – szczególnie w studiu nagraniowym, gdzie liczy się czystość rejestrowanego dźwięku. Maksymalny poziom dźwięku, który może obsłużyć mikrofon bez deformacji (podawany jako „Max SPL”), też wyraża się w decybelach (dB SPL) i dotyczy odporności na przesterowanie, na przykład podczas nagrywania perkusji czy wzmacniaczy gitarowych. Bardzo często zdarza się, że ktoś myli skuteczność z tymi innymi parametrami, bo czasem pojęcia te przewijają się w opisach katalogowych obok siebie. To taki typowy błąd – skupienie się na wartości liczbowej, bez zwrócenia uwagi na jednostki i znaczenie praktyczne. Moim zdaniem warto zapamiętać, że każdy z tych parametrów mówi o czymś innym i jest ważny przy innym zastosowaniu. Skuteczność (mV/Pa) to po prostu informacja, jak silny sygnał wyjdzie z mikrofonu dla określonego ciśnienia akustycznego, a reszta parametrów opisuje właściwości bardziej związane z kompatybilnością, wytrzymałością czy jakością nagrania. Warto dokładnie analizować dane techniczne mikrofonu przed wyborem, żeby nie dać się zaskoczyć później w praktyce.