Kwalifikacja: BUD.23 - Wykonywanie i renowacja detali architektonicznych

Wiele osób sądzi, że wykwity mogą być efektem nasycania sztukaterii gipsowej różnymi substancjami, jak stearyna czy olej lniany, albo że powoduje je nawet zbyt suche powietrze w pomieszczeniu. W rzeczywistości jednak sprawa jest bardziej złożona i wynika z procesów chemicznych oraz fizycznych zachodzących w strukturze materiałów budowlanych. Nasycanie sztukaterii stearyną czy olejem lnianym nie wywołuje wykwitów, bo te substancje nie zawierają soli rozpuszczalnych w wodzie, które mogłyby migrować na powierzchnię. Stosowanie stearyny jest rzadkie i zwykle wiąże się z impregnacją lub zabezpieczeniem powierzchni, a nie z powstawaniem wykwitów. Olej lniany z kolei używany jest w niektórych tradycyjnych technikach wykończeniowych, ale nie powoduje wytrącania się soli czy białych plam na powierzchni gipsu. Zbyt mała wilgotność względna powietrza może powodować pękanie materiałów lub ich szybkie wysychanie, ale nie prowadzi do powstawania wykwitów – wręcz przeciwnie, wykwity pojawiają się najczęściej przy nadmiarze wilgoci, a nie jej niedoborze. Typowym błędem myślowym jest przekonanie, że wszystko, co zmienia wygląd sztukaterii, pochodzi od czynników zewnętrznych, jak powietrze, czy środki chemiczne. Tymczasem kluczowym powodem jest migracja wilgoci z podłoża, która wypłukuje i transportuje sole, a te po odparowaniu wody osiadają na powierzchni w formie nalotów. Warto o tym pamiętać przy planowaniu prac wykończeniowych i zawsze zadbać o odpowiednią izolację oraz sprawdzić wilgotność podłoża przed montażem sztukaterii.