Kliny formy klinowej, które wykorzystuje się w budownictwie i pracach wykończeniowych, najczęściej wykonuje się z zaczynu gipsowego. Wynika to głównie z właściwości gipsu – bardzo szybko wiąże, daje się łatwo kształtować, a po stwardnieniu jest na tyle wytrzymały, by utrzymać formę, ale równocześnie można go łatwo usunąć lub obrobić. Moim zdaniem, to właśnie czas wiązania gipsu jest tutaj kluczowy – w praktyce na budowie nikt nie chce czekać pół dnia, aż coś zastygnie, a z gipsowym klinem można pracować po kilku minutach. Co ciekawe, zaczyn gipsowy dobrze wypełnia nawet drobne szczeliny i szczelnie przylega do podłoża, co jest ogromnym atutem przy wszelkich regulacjach i ustaleniach elementów formy. W standardach branżowych, np. dotyczących montażu stolarki, czy wykonywania szalunków, wielokrotnie podkreśla się, że kliny wykonane z gipsu gwarantują stabilność i precyzję ustawienia. Warto też wiedzieć, że zaczyn gipsowy nie rozszerza się tak jak inne materiały podczas wiązania, więc nie grozi deformacją formy, co bywa czasem problematyczne przy innych spoiwach. W profesjonalnej pracy, gdy liczy się dokładność i szybki czas realizacji, stosowanie zaczynu gipsowego jest po prostu najlogiczniejszym wyborem. W sumie, chociaż można czasem spotkać inne rozwiązania, to gips w tej roli sprawdza się zdecydowanie najlepiej.
Temat doboru odpowiedniego materiału do wykonywania klinów formy klinowej bywa mylący, zwłaszcza jeśli nie rozróżnia się właściwości poszczególnych zapraw i zaczynów. Częstym błędem jest przekonanie, że zaczyn lub zaprawa wapienna nadaje się do tego celu – niestety, wapno ma zupełnie inne właściwości niż gips. Przede wszystkim, czas wiązania zaprawy wapiennej jest dużo dłuższy i nie pozwala na szybkie uzyskanie wymaganej twardości. Z mojego doświadczenia wynika, że takie kliny po prostu nie gwarantują potrzebnej stabilności, bo zanim zaczną trzymać, minie sporo czasu. Zaczyn wapienny z kolei jest jeszcze mniej praktyczny – jego konsystencja i powolne wiązanie powodują, że praktycznie nie stosuje się go do precyzyjnych ustaleń. Jeśli chodzi o zaprawę gipsową, to jest to materiał o innych parametrach niż zaczyn gipsowy – zaprawa zawiera kruszywo, przez co jest mniej plastyczna, trudniejsza do uformowania w małe kliny i mniej dokładnie wypełnia szczeliny. Często spotykam się z myśleniem, że wszystko, co gipsowe, się nadaje, ale diabeł tkwi w szczegółach: zaczyn gipsowy, czyli mieszanina gipsu i wody, pozwala uzyskać precyzyjny, szybkoschnący klin, który łatwo się modeluje i później usuwa. Dobre praktyki branżowe jasno wskazują, że właśnie ten materiał jest optymalny dla tego zastosowania. Z kolei inne materiały, zwłaszcza zawierające wapno, stosuje się głównie do innych celów w budownictwie, np. wykonywania tynków czy murów, a nie do robienia klinów. Warto więc zapamiętać, że dobór niewłaściwego materiału może powodować problemy z dokładnością formy i wydłużeniem czasu pracy, co często widzę u osób mniej doświadczonych na budowie.