Kwalifikacja: BUD.23 - Wykonywanie i renowacja detali architektonicznych

Oczyszczanie piaskowca z wykwitów solnych to zadanie wymagające precyzji i znajomości właściwości samego materiału. Bardzo często pojawia się pokusa, by sięgnąć po metody szybkie i spektakularne, jak szlifowanie czy piaskowanie, ale te techniki zupełnie nie sprawdzają się przy tego typu problemie. Szlifowanie to usuwanie wierzchniej warstwy kamienia za pomocą materiałów ściernych, co prowadzi nie tylko do utraty cennej faktury zabytkowej, ale też nie rozwiązuje wcale problemu soli — one mogą pojawić się ponownie, bo ich źródło (woda i rozpuszczone związki) zostaje w głębi materiału. Piaskowanie z kolei, choć efektowne przy usuwaniu powłok czy brudu przemysłowego, jest zbyt agresywne dla piaskowca i może doprowadzić do zniszczenia powierzchni, zwiększenia chłonności, a nawet mikropęknięć. To typowy błąd, jaki pojawia się u osób przyzwyczajonych do technologii stosowanych na innych materiałach, ale w ochronie kamienia naturalnego jest to wręcz zakazane — zresztą potwierdzają to zalecenia konserwatorskie. Destylowanie natomiast nie dotyczy tego procesu w ogóle, bo to termin z chemii, a nie z zakresu konserwacji kamienia. Moim zdaniem, wiele osób myli też "odsalanie" z "myciem wodą" — a tu chodzi o świadome, powolne wyciąganie soli, a nie tylko powierzchniowe zmywanie. Prawidłowe podejście wymaga znajomości właściwości higroskopijnych piaskowca i cierpliwości. Oczyszczanie metodami mechanicznymi nie tylko nie usuwa przyczyny, ale może pogłębić degradację. Odsalanie jest jedyną metodą dedykowaną do długoterminowego i profesjonalnego usuwania wykwitów solnych z porowatego kamienia, co wynika bezpośrednio z praktyki konserwatorskiej i literatury przedmiotu.