Kwalifikacja: BUD.23 - Wykonywanie i renowacja detali architektonicznych

W przypadku czyszczenia powierzchni piaskowca pokrytej czarną patyną często występuje mylne przekonanie, że silne oddziaływanie mechaniczne, takie jak piaskowanie lub metody strumieniowo-ścierne, zapewnią szybki i skuteczny efekt. Niestety, te techniki są zbyt agresywne, zwłaszcza dla delikatnych, zabytkowych struktur kamienia. Piaskowanie prowadzi do zatarcia naturalnej faktury, wygładzenia powierzchni oraz nieodwracalnej utraty detali rzeźbiarskich, co praktycznie eliminuje możliwość zachowania oryginalnych cech dzieła. Metody strumieniowo-ścierne działają na podobnej zasadzie – ścierniwo pod ciśnieniem niszczy nie tylko zabrudzenia, ale też mikrorzeźbę kamienia, co jest niezgodne ze standardami konserwacji zabytków obowiązującymi w Polsce i Europie. Z kolei przekuwanie powierzchni to metoda zupełnie nienadająca się do tego celu, bo polega na usuwaniu wierzchniej warstwy materiału, co oznacza fizyczne uszkodzenie obiektu i nieodwracalną ingerencję w jego strukturę. Częsty błąd polega też na przecenianiu skuteczności metod „siłowych” – takie rozwiązania mogą się sprawdzić przy oczyszczaniu nowego kamienia budowlanego, ale nigdy w pracy z zabytkami, gdzie liczy się minimalna inwazyjność i pełna kontrola nad procesem. Fachowa konserwacja zawsze zaczyna się od prób miejscowych i doboru najłagodniejszych metod, które pozwalają zachować pierwotny wygląd oraz wszystkie detale, nawet te ledwo widoczne. Wszelkie techniki inwazyjne są zalecane wyłącznie w sytuacjach ekstremalnych i po gruntownej analizie, a w przypadku rzeźby o wartości historycznej absolutnie się ich nie stosuje.