Wykrój pokazany na rysunku to typowa forma szalunkowa używana do wykonywania boni na powierzchniach betonowych lub tynkowanych. Boniowanie polega na wykonywaniu płytkich, regularnych wgłębień (rowków), które imitują podziały kamienne, co nadaje elewacji bardziej szlachetny, klasyczny wygląd. Takie rozwiązanie często spotyka się np. na elewacjach budynków reprezentacyjnych, na murach oporowych czy cokołach, żeby uzyskać efekt geometrycznego rytmu. W praktyce najczęściej stosuje się szablony lub specjalnie przygotowane listwy boniujące, które montuje się do deskowania przed wylaniem betonu lub przed wykonaniem tynku. Dzięki temu uzyskuje się powtarzalność i precyzję rowków, co jest bardzo ważne z punktu widzenia estetyki i trwałości wykonania. Moim zdaniem umiejętne stosowanie boniowania naprawdę potrafi podnieść standard wizualny inwestycji. Warto pamiętać, że zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami sztuki budowlanej, takie detale powinny być wykonywane z dużą dbałością o szczegóły – niedokładności mogą później mocno rzucać się w oczy. Z mojego doświadczenia wynika, że często inwestorzy doceniają efekty boniowania, bo daje to ciekawe światłocienie na fasadzie i sprawia, że nawet zwykła ściana wygląda bardziej prestiżowo. Oczywiście, przy większych realizacjach warto korzystać z gotowych systemów, które zapewniają powtarzalność i skracają czas pracy.
Nie jest trudno pomylić wykrój boni z elementami innymi, jak nisza, głowica czy maswerk, zwłaszcza jeśli ktoś nie miał jeszcze okazji pracować z detalami architektonicznymi na budowie. Na pierwszy rzut oka można by uznać, że taki kształt służy do formowania niszy, czyli wgłębienia w ścianie, przeznaczonego najczęściej na dekoracje, rzeźby czy oświetlenie. Jednak nisze mają całkiem inną geometrię i wymagają znacznie bardziej skomplikowanych szalunków, przeważnie o łukowym lub prostokątnym kształcie, zależnie od projektu. Głowica natomiast to detal umieszczany na szczycie kolumny lub pilastra, mający charakter przede wszystkim dekoracyjny i konstrukcyjny – tutaj zupełnie inny szablon byłby potrzebny, z bardziej rozbudowaną ornamentyką. Co do maswerku – to element typowy dla architektury gotyckiej, stosowany w oknach, balustradach czy witrażach. Maswerk uzyskuje się przez wycinanie ozdobnych, ażurowych wzorów w kamieniu lub betonie, a nie przez wykonywanie prostych rowków na powierzchni. Sądząc po wyglądzie szalunku na rysunku, łatwo przeoczyć fakt, że prostota i liniowość tej formy sugerują zastosowanie do boniowania, a nie do tworzenia jakichkolwiek zagłębień czy dekoracji przestrzennych. Wielu początkujących myli takie detale, zakładając, że każda forma do betonu służy do skomplikowanych celów, a tymczasem boniowanie to jedna z prostszych i bardziej klasycznych technik wykończeniowych. Najlepiej zawsze weryfikować wykrój z dokumentacją projektową i pamiętać, że detale takie jak nisza czy głowica wymagają dokładnego odwzorowania przestrzennego, a boni – tylko powierzchniowego nacięcia. Praktyka pokazuje, że znajomość tych różnic bardzo ułatwia pracę na budowie i pozwala uniknąć kosztownych pomyłek.