Kwalifikacja: BUD.23 - Wykonywanie i renowacja detali architektonicznych

Temat wzmacniania osłabionych przez wilgoć sztukaterii gipsowych często budzi sporo zamieszania – wielu osobom wydaje się, że wystarczy zastosować jakikolwiek impregnat lub środek chemiczny i sprawa załatwiona. To niestety nieprawda. Na przykład, fluaty są powszechnie używane do impregnacji powierzchni mineralnych, ale głównie w kontekście betonu lub tynków cementowo-wapiennych. Ich działanie polega na wzmacnianiu powierzchni poprzez reakcje z wapnem, jednak w przypadku gipsu mogą wręcz powodować niekorzystne reakcje i dodatkowe uszkodzenia – zresztą standardy konserwatorskie ich tu nie rekomendują. Z kolei barwniki nie mają żadnej właściwości wzmacniającej, to zwykłe pigmenty stosowane raczej w celach dekoracyjnych, które absolutnie nie wpływają na konsystencję czy wytrzymałość materiału. To typowy błąd myślowy: skoro coś jest do nakładania na ścianę, to może wzmocni – ale niestety, barwnik tylko zmienia kolor, nic poza tym. Zaczyn cementowy natomiast wydaje się czasem atrakcyjnym rozwiązaniem, bo cement sam w sobie jest wytrzymały. Problem w tym, że nie wiąże się on dobrze z gipsowym podkładem. Dodatkowo, reakcja cementu z gipsem może prowadzić do powstawania niekorzystnych związków (np. ettringitu), które powodują spękania lub odspojenia. W najlepszym wypadku zaczyn cementowy nie wzmocni trwałości gipsu, a w najgorszym – przyspieszy jego degradację. Moim zdaniem, wiedza o chemicznych oddziaływaniach tych materiałów jest kluczowa w zawodzie konserwatora czy technika budowlanego. Zawsze należy sięgać po sprawdzone metody, a nie eksperymentować z przypadkowymi środkami, które mogą wyrządzić więcej szkód niż pożytku. W branży renowacyjnej najważniejsze jest zrozumienie, z jakiego materiału wykonany jest element i jakie reakcje chemiczne mogą zachodzić podczas jego wzmacniania.