Kwalifikacja: BUD.24 - Prowadzenie prac renowatorskich elementów architektury

Wybór pigmentów innych niż mineralne do barwienia farb żółciowo-krzemianowych w obiektach zabytkowych jest niestety dość popularnym błędem, wynikającym z nieznajomości wymagań konserwatorskich. Pigmenty świecące (fluorescencyjne lub fosforyzujące) mogą się wydawać efektowne, ale absolutnie nie nadają się do renowacji – są nietrwałe, podatne na blaknięcie pod wpływem światła, a do tego często zawierają związki chemiczne, które mogą wchodzić w reakcje z podłożem lub spoiwem. Z mojego doświadczenia wynika, że stosowanie takiego barwnika w zabytkowych wnętrzach to prosta droga do szybkich uszkodzeń i konieczności poprawek. Pigmenty węglowe (czyli sadza, węgiel drzewny albo inne pochodne węgla) są mocno ograniczone pod względem kolorystyki. Dają tylko głęboką czerń lub ciemne szarości, a przede wszystkim mogą źle się wiązać z mineralnym spoiwem, co skutkuje niejednorodnym pokryciem i niską trwałością warstwy malarskiej. Pigmenty metaliczne, czyli np. proszki z miedzi, cynku czy aluminium, w ogóle nie są zgodne z tradycyjnymi metodami renowacji – pod wpływem wilgoci czy zanieczyszczeń atmosferycznych łatwo korodują, mogą wprowadzać niepożądane efekty wizualne i uszkadzać podłoże. Takie pigmenty stosuje się czasem w sztuce nowoczesnej, ale nie w ochronie zabytków. Typowym źródłem tego typu błędów jest przekonanie, że skoro jakiś produkt dobrze wygląda lub daje intensywny kolor, to nada się do wszystkiego – a w rzeczywistości tylko pigmenty mineralne są polecane przez normy i wytyczne konserwatorskie, bo są stabilne, odporne na czynniki zewnętrzne, nie szkodzą podłożu i pozwalają zachować autentyczność zabytku. Wybierając inne pigmenty, można niestety zniszczyć to, co miało przetrwać kolejne dziesięciolecia.