Kwalifikacja: BUD.24 - Prowadzenie prac renowatorskich elementów architektury

W praktyce konserwatorskiej usuwanie warstw pobiał z malowideł ściennych wymaga przede wszystkim minimalnej inwazyjności – takie są dzisiaj standardy, które jasno wynikają m.in. z zaleceń Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków czy międzynarodowych kart konserwatorskich. Wielu osobom wydaje się, że narzędzia takie jak packa styropianowa czy szczotka z naturalnym włosiem będą wystarczająco delikatne, ale niestety to tylko pozory. Packa styropianowa jest za mało precyzyjna – przy jej użyciu bardzo łatwo o zdjęcie nie tylko pobiał, ale też fragmentów historycznej zaprawy, zwłaszcza jeśli tynk jest osłabiony wiekiem. Szczotka z włosiem naturalnym, choć wydaje się miękka, to podczas intensywniejszego szorowania może uszkodzić strukturę malowidła, szczególnie gdy mamy do czynienia z mikropęknięciami lub wypukłościami. Użycie szpachelki metalowej to już zupełnie inna historia – taki sprzęt ma swoje miejsce w usuwaniu luźnych warstw tynku czy dużych nawarstwień, ale nie nadaje się do pracy na warstwie malarskiej, bo może doprowadzić do trwałych zarysowań, a nawet odspojenia oryginalnej polichromii. Częstym błędem jest przekonanie, że im mocniejsze narzędzie, tym szybciej wykonamy pracę – tymczasem w konserwacji najważniejsza jest właśnie cierpliwość i precyzja. Usuwanie pobiał sztyftem z włókna szklanego pozwala na miejscowe, bardzo delikatne działanie, które minimalizuje ryzyko naruszenia historycznego tynku. To podejście jest zgodne z zasadą odwracalności i najmniejszej koniecznej ingerencji, które są podstawą nowoczesnej konserwacji zabytków. Warto o tym pamiętać przy każdej pracy z historyczną polichromią.