Lico kamiennego muru mozaikowego przedstawione jest właśnie na rysunku 1, bo to rozwiązanie charakteryzuje się regularnym układem kamieni o prostokątnych, starannie dopasowanych kształtach. Taki mur mozaikowy powstaje przez precyzyjne docinanie elementów z kamienia, dzięki czemu spoiny są cienkie i równomierne, a cała powierzchnia wygląda bardzo estetycznie – no, aż chce się to zobaczyć na żywo! Z mojego doświadczenia wynika, że taki sposób układania stosuje się często przy elewacjach budynków, cokołach czy ścianach ogrodowych, gdzie liczy się nie tylko trwałość, ale i świetny wygląd. W branży mówi się, że lico mozaikowe to pewnego rodzaju „kamienna mozaika”, bo każdy element jest jak osobny puzzel, a całość tworzy harmonijną kompozycję. Podobne rozwiązania można znaleźć w normach dotyczących robót kamieniarskich, np. PN-EN 771-6. W praktyce, taki mur jest bardziej odporny na wypłukiwanie spoin i uszkodzenia mechaniczne niż mury z nieregularnych głazów. Szlifowanie i dokładne dobieranie kamieni wymaga dużej wprawy, ale efekt końcowy zdecydowanie to wynagradza – nie bez powodu taki mur jest wizytówką dobrego zakładu kamieniarskiego.
Wiele osób patrząc na rozmaite lica murów kamiennych może się pogubić w nazewnictwie, bo rzeczywiście różnice bywają subtelne. Często pojawia się mylne przekonanie, że mur mozaikowy to taki, gdzie kamienie mają nieregularny kształt, jak na rysunkach 3 i 4 – tam jednak widzimy odpowiednio mur cyklopowy oraz mur z otoczaków. W tych technologiach bryły kamieni nie są docinane do prostych kształtów, przez co spoiny mają zróżnicowaną szerokość, a powierzchnia wydaje się chaotyczna, choć ma swój urok – ale to nie jest mozaika w rozumieniu budowlanym. Z kolei lico z rysunku 2, choć wydaje się już bardziej regularne, to jednak brakuje mu tej charakterystycznej precyzji i powtarzalności znanej z muru mozaikowego. Spotyka się tu elementy o nierównych krawędziach i lekko ukośnych bokach, przez co całość przypomina wprawdzie mur ciosowy, ale z mniej starannym dopasowaniem. Standardowe podejście przy murach mozaikowych zakłada, że licowe kamienie powinny być prostokątne lub kwadratowe, ściśle do siebie przylegać, a spoiny mają być cienkie – to wszystko dla uzyskania efektu „puzzli”. W praktyce taki mur jest nie tylko estetyczny, ale też dużo bardziej odporny na czynniki atmosferyczne oraz łatwiejszy w utrzymaniu czystości, bo nie gromadzi tyle zabrudzeń w zakamarkach. Błąd w rozpoznaniu wynika często z pomylenia pojęcia mozaiki z nieregularnością – a tu chodzi właśnie o konsekwentny, przemyślany układ i obróbkę kamienia. Warto o tym pamiętać zarówno przy nauce, jak i w praktyce na budowie.