Kwalifikacja: BUD.24 - Prowadzenie prac renowatorskich elementów architektury

Przy czyszczeniu okładzin kamiennych często spotyka się różnego rodzaju zanieczyszczenia, ale nie każdy rodzaj farby wymaga tego samego podejścia. Farba klejowa, choć bywa problematyczna, zazwyczaj schodzi po użyciu ciepłej wody z delikatnymi detergentami lub łagodnymi roztworami alkalicznymi – jej spoiwo bardzo łatwo rozpuszcza się w wodzie. Dlatego stosowanie inwazyjnych środków, jak pasta węgierowska, wobec takich zabrudzeń byłoby nie tylko nieekonomiczne, ale i niepotrzebne, a nawet czasem mogłoby uszkodzić powierzchnię kamienia. Podobnie jest z zaprawą cementową – ona twardnieje całkowicie inaczej niż farby, bo na zasadzie wiązania hydraulicznego, a nie przez wysychanie czy polimeryzację. Do jej usuwania stosuje się najczęściej środki kwasowe (np. kwas fosforowy, octowy lub tzw. odkamieniacze), a nie pasty przeznaczone do rozpuszczania tłuszczów i żywic. Co do farb krzemianowych, to temat jest jeszcze bardziej złożony – one wiążą się chemicznie z podłożem mineralnym i praktycznie nie sposób ich usunąć żadnym rozpuszczalnikiem czy pastą, bez naruszenia samego kamienia. Typowym błędem jest przekonanie, że skoro coś działa na farby, to działa na wszystkie – a przecież każdy rodzaj farby to zupełnie inna technologia i inne spoiwo. Z mojego doświadczenia wynika, że właściwe rozpoznanie rodzaju zanieczyszczeń na okładzinach kamiennych to podstawa, bo źle dobrany środek może tylko pogorszyć sprawę, zwłaszcza w przypadku powierzchni zabytkowych. Dlatego tak ważne jest, żeby kojarzyć, które środki czyszczące są dedykowane do których rodzajów zabrudzeń i nie kierować się wyłącznie intuicją czy nazwą preparatu.