Kwalifikacja: BUD.24 - Prowadzenie prac renowatorskich elementów architektury

Często można spotkać się z opinią, że za powstawanie wykwitów śniegowych czy nacieków na wapieniach odpowiadają glony, grzyby lub inne mikroorganizmy i w sumie trochę to zrozumiałe, bo te organizmy faktycznie mają wpływ na powierzchnię kamienia, ale ich działanie jest zupełnie inne. Glony najczęściej powodują zielone albo czarne naloty na kamieniu, zwłaszcza w wilgotnych i zacienionych miejscach, jednak nie powodują typowych białych czy szarych wykwitów, które przypominają śnieg. Grzyby z kolei mogą prowadzić do powstawania przebarwień i delikatnej degradacji powierzchni, ale ich aktywność nie wywołuje tych charakterystycznych struktur ani chemicznych wytrąceń na wapieniu. Bakterie siarkowe, choć też są groźne dla różnych materiałów budowlanych (na przykład w środowiskach o dużej zawartości siarki), prowadzą raczej do powstawania kwasu siarkowego i zjawiska czernienia albo nawet łuszczenia kamienia, co obserwuje się w tunelach, kanalizacji czy przy przemyśle. Jednak wykwity śniegowe, czyli te białe, miękkie osady na powierzchni wapienia, biorą się głównie z działania bakterii nitryfikacyjnych. Prawda jest taka, że to właśnie te bakterie, przekształcając związki azotu, inicjują powstawanie kwasów, które reagują z węglanem wapnia. Typowym błędem myślowym jest utożsamianie wszystkich zmian biologicznych na kamieniu z glonami, bo są one po prostu lepiej widoczne gołym okiem. Natomiast procesy bakteryjne są bardziej ukryte, ale ich efekty widać wyraźnie w postaci wykwitów. Dlatego tak ważne jest rozróżnianie rodzajów mikroorganizmów i rozumienie mechanizmu chemicznego, który stoi za zmianami powierzchni wapieni – to nie tylko ciekawostka, ale klucz do dobrej konserwacji i diagnostyki materiałów budowlanych.