Kwalifikacja: BUD.24 - Prowadzenie prac renowatorskich elementów architektury
Kategorie: Techniki renowacji Tynki i powłoki Narzędzia i sprzęt
Występujące w kilku warstwach leżących jedna na drugiej przemalowania z farb wapiennych, pod którymi znajduje się cenna polichromia, zaleca się zdrapywać szpachelką ruchami
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Najlepszym i najbezpieczniejszym sposobem usuwania przemalowań z farb wapiennych, zwłaszcza gdy pod nimi kryje się cenna polichromia, jest zdrapywanie ich na krzyż po suchej powierzchni. To działanie wynika z kilku kluczowych powodów. Po pierwsze, ruchy „na krzyż” pozwalają zachować lepszą kontrolę nad siłą nacisku i kierunkiem pracy, co minimalizuje ryzyko uszkodzenia delikatnej warstwy oryginalnej, która znajduje się pod przemalowaniem. Z mojego doświadczenia wynika, że jeśli pracuje się na powierzchni suchej, można dużo lepiej poczuć narzędzie i strukturę podłoża, a to naprawdę robi różnicę przy zabytkowych ścianach. Dodatkowo, działanie na sucho ogranicza przypadkowe rozmiękczenie lub rozmazanie warstw, które mogą się wydarzyć na wilgotnym podłożu – to szczególnie istotne przy zabytkach, gdzie każda strata pigmentu to często nieodwracalne uszkodzenie historycznej wartości. Technika na krzyż, czyli naprzemienne ruchy w poziomie i pionie, pomaga stopniowo i równomiernie odsłaniać oryginalną polichromię, nie powodując nagłych ubytków czy zarysowań. Jest to zgodne z zaleceniami konserwatorskimi i praktyką stosowaną w renowacji zabytków – np. według instrukcji NID i wielu konserwatorów praktykujących w Polsce. Często przydaje się również praca pod lupą lub z odpowiednim oświetleniem, bo wtedy jeszcze łatwiej kontrolować postęp i reagować na pierwsze oznaki oryginalnej warstwy. W praktyce, im więcej cierpliwości i precyzji, tym lepszy efekt końcowy i większa satysfakcja z dobrze wykonanej roboty.