Kosztorys zamienny jest dokumentem przygotowywanym przez wykonawcę w sytuacji, gdy następują zmiany w projektowanych jednostkach przedmiarowych. Tego rodzaju dokumentacja ma na celu dokładne ujęcie wszelkich modyfikacji, które mogą wpływać na koszty realizacji projektu. Przykładem może być sytuacja, w której w trakcie budowy konieczne staje się zastosowanie innych materiałów lub technologii, co prowadzi do zmiany jednostek miary (np. przejście z cegły ceramicznej na cegłę silikatową). W takich przypadkach wykonawca jest zobowiązany do opracowania nowego kosztorysu, który będzie uwzględniał te zmiany, aby zapewnić transparentność finansową oraz zgodność z umową. Praktyka ta jest zgodna z normami FIDIC oraz innymi regulacjami branżowymi, które podkreślają znaczenie odpowiednich dokumentów kosztowych w procesie zarządzania projektami budowlanymi. Kosztorys zamienny pozwala na bieżąco monitorować i dostosowywać postępy w realizacji inwestycji, co jest kluczowe dla efektywnego zarządzania budżetem oraz harmonogramem budowy.
Odpowiedzi, które wskazują na rolę inwestora w przygotowywaniu kosztorysu zamiennego, są oparte na błędnym rozumieniu podziału odpowiedzialności w procesie budowlanym. W rzeczywistości to wykonawca, jako strona odpowiedzialna za realizację robót budowlanych, ma obowiązek dostosowania kosztorysu do zmieniających się warunków projektu. Odpowiedzi sugerujące, że inwestor przygotowuje kosztorys w przypadku wykrycia błędów w kosztorysie ofertowym lub w sytuacjach, gdy wprowadzono zmiany, mylą znaczenie ról w procesie. Inwestor, jako zleceniodawca, może zlecić wykonawcy wprowadzenie zmian, ale to wykonawca odpowiada za ich realizację i wszelkie związane z tym dokumenty. W praktyce, błędne przypisanie ról może prowadzić do nieporozumień dotyczących odpowiedzialności za dodatkowe koszty oraz do konfliktów między stronami. Właściwe zrozumienie podziału odpowiedzialności jest kluczowe dla efektywnego zarządzania projektami budowlanymi oraz dla minimalizacji ryzyka sporów prawnych i finansowych.