Pomiarów z natury dokonuje się w celu dokładnego określenia wielkości robót budowlanych na podstawie rzeczywistych wymiarów i warunków panujących na placu budowy. Tego rodzaju obmiar jest kluczowy w procesie planowania, budowy oraz rozliczania inwestycji budowlanych, gdyż zapewnia rzeczywistą i obiektywną podstawę do oceny zakresu prac. W praktyce, pomiary z natury obejmują nie tylko wymiary, ale także analizę terenu, co pozwala na uwzględnienie specyfiki budowy, takich jak nachylenie terenu, obecność przeszkód czy warunki geotechniczne. W branży budowlanej standardem są pomiary wykonywane przy użyciu profesjonalnych narzędzi, takich jak teodolity czy tachimetry, zgodnie z normami PN-EN 16228, co zapewnia wysoką jakość i precyzję pomiarów. Dodatkowo, pomiarów z natury dokonuje się także w celu określenia ilości materiałów potrzebnych do realizacji zadania, co ma kluczowe znaczenie dla dokładności kosztorysów oraz terminowości realizacji inwestycji.
Dokumentacja projektowa, choć jest istotnym elementem w procesie budowlanym, nie jest bezpośrednią podstawą do obmiaru robót. Zawiera ona plany, rysunki oraz specyfikacje techniczne, które powinny być zrealizowane, ale sama w sobie nie dostarcza informacji o rzeczywistych warunkach na placu budowy, które są kluczowe do precyzyjnych obliczeń. Dokumenty te mogą zawierać szacunkowe dane, które nie zawsze odpowiadają rzeczywistości, co może prowadzić do błędnych ocen i problemów w realizacji projektu. Podobnie nakłady rzeczowe oraz koszty pośrednie są istotne dla analizy finansowej, ale nie stanowią podstawy do obmierzenia robót. Cenniki materiałów budowlanych z kolei służą do określenia kosztów, ale również nie uwzględniają rzeczywistych warunków budowy. Często zdarza się, że osoby odpowiedzialne za obmiar mylnie opierają się na tych dokumentach, ignorując konieczność przeprowadzenia rzeczywistych pomiarów na miejscu. Takie podejście prowadzi do nieefektywnego zarządzania kosztami oraz ryzykiem przekroczenia budżetu, co może wpłynąć na ostateczną jakość i terminowość wykonania projektu. Dlatego kluczowym jest, aby obmiar robót opierać na pomiarach z natury, a dokumenty projektowe, cenniki i koszty traktować jako dodatkowe narzędzia wspierające proces obmiaru, a nie jego podstawę.