Pomiarów z natury dokonuje się w celu dokładnego określenia rzeczywistych wymiarów, objętości oraz innych parametrów robót budowlanych. Jest to kluczowy etap w procesie obmiaru, który zapewnia, że dane uzyskane do dalszej analizy i rozliczeń są precyzyjne oraz odzwierciedlają rzeczywistość. W praktyce, pomiary te mogą dotyczyć zarówno elementów budowlanych, jak fundamenty, ściany, jak i infrastruktury, np. instalacji wodno-kanalizacyjnych. Stosowanie nowoczesnych technologii, takich jak totalne stacje czy skanery 3D, znacznie ułatwia i przyspiesza ten proces. W branży budowlanej standardy, takie jak PN-EN 1990:2004, podkreślają znaczenie dokładnych pomiarów w kontekście projektowania i realizacji robót budowlanych. Dobre praktyki wskazują, że pomiary z natury powinny być dokonywane w różnych punktach czasowych, aby uwzględnić ewentualne zmiany i zapewnić ich aktualność. Dzięki temu można uniknąć wielu problemów związanych z niezgodnościami, które mogą prowadzić do dodatkowych kosztów lub opóźnień w realizacji projektu.
W przypadku dziennika budowy, to narzędzie ma na celu dokumentowanie postępu prac budowlanych oraz wszelkich zdarzeń mających miejsce na budowie. Choć może zawierać pewne informacje o wykonanych robotach, nie jest podstawowym źródłem do obmiaru, ponieważ opiera się na subiektywnych notatkach i relacjach, a nie na dokładnych pomiarach. Z kolei odczyty z projektu, mimo że zawierają założenia i specyfikacje dotyczące robót, nie odzwierciedlają rzeczywistych warunków na placu budowy i mogą prowadzić do błędów, gdyż nie uwzględniają rzeczywistych wymiarów lub warunków terenowych. Jeśli chodzi o normy przedmiotowe, są one użyteczne w kontekście standaryzacji i określania wymagań dotyczących materiałów oraz technologii, ale same w sobie nie umożliwiają wykonania obmiaru robót. Typowym błędem myślowym jest przekonanie, że dokumentacja projektowa wystarczy do precyzyjnego obmiaru robót, co często prowadzi do dysproporcji między planem a rzeczywistością. Właściwe podejście do obmiaru wymaga oparcia się na rzeczywistych pomiarach z natury, co zapewnia rzetelność i precyzję w procesie rozliczeń oraz pozwala uniknąć problemów w trakcie realizacji inwestycji budowlanej.