Nawożenie azotem ma kluczowe znaczenie dla wzrostu biomasy roślin, ponieważ azot jest jednym z podstawowych składników odżywczych niezbędnych do syntezy białek, kwasów nukleinowych oraz chlorofilu. Chlorofil jest z kolei kluczowy w procesie fotosyntezy, co bezpośrednio wpływa na zdolność roślin do absorbowania energii słonecznej i przekształcania jej w substancje organiczne. Przykładowo, w przypadku upraw kukurydzy, odpowiednio zbilansowane nawożenie azotowe może zwiększyć plon nawet o 30-50%. W praktyce, zaleca się stosowanie nawozów azotowych w odpowiednich dawkach, dostosowanych do potrzeb konkretnej rośliny oraz rodzaju gleby, co jest zgodne z zasadami zrównoważonego rolnictwa, które promują efektywność użycia nawozów oraz minimalizację ich negatywnego wpływu na środowisko. Ponadto, nadmiar azotu może prowadzić do eutrofizacji zbiorników wodnych, dlatego monitorowanie jego zastosowania jest kluczowe.
Skrócenie okresu wegetacji nie jest bezpośrednim efektem nawożenia azotem. W rzeczywistości, nawożenie tym składnikiem odżywczym sprzyja wydłużeniu okresu wegetacji u wielu roślin, ponieważ umożliwia im lepszy rozwój oraz akumulację biomasy. Rośliny dobrze odżywione azotem są w stanie intensywniej fotosyntetyzować i lepiej rozwijać swoje organy wegetatywne, co może prowadzić do późniejszego dojrzewania. Zwiększenie odporności na choroby i szkodniki jest złożonym procesem, który zależy od wielu czynników, takich jak genotyp rośliny, warunki środowiskowe oraz ogólna kondycja rośliny. Chociaż dobrze odżywione rośliny mogą mieć lepsze zdolności obronne, zbyt wysokie dawki azotu mogą wręcz osłabiać ich odporność, gdyż szybko rosnące rośliny mogą być bardziej podatne na ataki patogenów. Nawożenie azotem nie ma również wpływu na zmniejszenie wylęgania roślin; wylęg to proces związany z kiełkowaniem nasion, który zależy głównie od warunków glebowych, wilgotności oraz temperatury. Ogólnie, niewłaściwe zrozumienie roli azotu w uprawach może prowadzić do błędnych decyzji agronomicznych, które mają negatywne konsekwencje dla wydajności plonów oraz zdrowia ekosystemów.