Kwalifikacja: CES.02 - Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu szklarskiego
Zawód: Technik technologii szkła
Który etap formowania kieliszka sposobem ręcznym przedstawiono na rysunku?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Wybrałeś odpowiedź odnoszącą się do toczenia nóżki i faktycznie – to kluczowy etap ręcznego formowania kieliszka, który wymaga sporej precyzji oraz doświadczenia. Na rysunku dobrze widać, że forma obejmuje wyraźnie fragment wydłużony, czyli nóżkę, a cała czynność polega na jej kształtowaniu poprzez obracanie i dociskanie masy szklanej w formie. W branżowych realiach, właśnie podczas toczenia nóżki decyduje się o stabilności całego kieliszka – od tej operacji zależy czy nóżka będzie prosta, równa i wystarczająco wytrzymała, żeby utrzymać czarkę. W praktyce zawodowej spotykałem się z sytuacjami, gdzie źle wyprofilowana nóżka całkowicie obniżała jakość wyrobu, dlatego fachowcy podkreślają wagę tego etapu. Co ciekawe, niektóre zakłady rzemieślnicze stosują różne odmiany form do toczenia, w zależności od projektu kieliszka. Moim zdaniem to pokazuje, jak bardzo liczy się tu zarówno rzemiosło, jak i kreatywne podejście do kształtowania szkła. Toczenie nóżki według zasad sztuki szklarskiej to absolutna podstawa, jeśli chce się osiągnąć powtarzalność i wysoką jakość kieliszka. Branżowe standardy wręcz nakazują, by ten etap był wykonany bardzo starannie, bo każdy błąd odbija się na całym produkcie. Warto o tym pamiętać, bo to niby detal, a jednak ma ogromne znaczenie.
Formowanie kieliszka to proces podzielony na kilka charakterystycznych etapów, z których każdy wymaga specyficznych umiejętności i odpowiednich narzędzi. Przylepianie kropli masy szkła do korpusu to zazwyczaj pierwszy krok, ale wtedy nie formuje się jeszcze żadnego elementu kieliszka – po prostu przyłącza się odpowiednią ilość masy szklanej, która stanie się później podstawą do dalszego kształtowania. Ten etap jest ważny, ale jego wizualizacja na rysunku byłaby znacznie mniej złożona – raczej pokazałby się sam kontakt kropli z korpusem, bez charakterystycznego wydłużonego elementu. Formowanie korpusu, czyli czarki, to z kolei najczęściej początkowe rozdmuchiwanie masy w odpowiedniej formie albo swobodne modelowanie nad palnikiem. Tu bardziej widać kształtowanie kulistej lub stożkowej czarki, bez wyraźnie oddzielonej nóżki. Formowanie podstawki (denka) to już końcowy etap, gdzie właściwie cała reszta kieliszka jest już prawie gotowa, a denko stanowi ostateczne wykończenie i stabilizację całości – na rysunku jednak wyraźnie dominuje wydłużona część, która nie wskazuje jeszcze na pracę nad samą podstawką. Typowym błędem przy analizie takich ilustracji jest skupienie się na ogólnym kształcie wyrobu zamiast na szczegółach technicznych – wielu osobom wydaje się, że skoro już coś jest łączone lub rozciągnięte, to może to być denko lub czarka, ale to właśnie profilowanie nóżki za pomocą formy jest najbardziej charakterystyczne dla pokazanego rysunku. Moim zdaniem warto ćwiczyć odróżnianie tych etapów, bo w praktyce warsztatowej pomylenie ich prowadzi do poważnych błędów w wykończeniu kieliszka i łatwo przez to stracić sporo czasu oraz materiału.