Kwalifikacja: SPC.07 - Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych

W autoklawie kluczowym parametrem procesu jest ciśnienie pary wodnej, a co za tym idzie – także temperatura, bo w układach ciśnieniowych te dwa parametry są ze sobą ściśle powiązane. Do ich kontroli używa się specjalistycznych przyrządów, a jednym z podstawowych jest manometr. Częsty błąd polega na tym, że ktoś kojarzy ogólnie „pomiar warunków” z termometrem i automatycznie wybiera go jako odpowiedź. Termometr oczywiście jest obecny w wielu urządzeniach cieplnych, ale jego zadaniem jest pomiar temperatury, nie ciśnienia. W autoklawie temperatura i ciśnienie są powiązane, jednak operator musi mieć bezpośredni, jednoznaczny odczyt ciśnienia, a tego termometr nie zapewni. Dlatego w praktyce przemysłowej zawsze montuje się osobny manometr, często z atestem do pracy na urządzeniach ciśnieniowych. Zdarza się też, że myli się nazwy przyrządów laboratoryjnych. Butyrometr to zupełnie inne urządzenie – służy do oznaczania zawartości tłuszczu, głównie w mleku i produktach mleczarskich, i nie ma nic wspólnego z kontrolą parametrów pracy autoklawu. Spotkamy go w laboratorium kontroli jakości, a nie na tablicy przyrządów urządzenia ciśnieniowego. Podobnie psychrometr jest przyrządem do pomiaru wilgotności względnej powietrza na podstawie dwóch termometrów (suchego i wilgotnego). Stosuje się go np. w magazynach, suszarniach czy komorach klimatycznych, ale nie do pomiaru ciśnienia pary w zamkniętym zbiorniku. Typowym błędem myślowym jest wrzucenie wszystkich przyrządów „od powietrza, wilgoci i temperatury” do jednego worka, bez zastanowienia się, jaki parametr fizyczny naprawdę nas interesuje. W technice ważne jest precyzyjne rozróżnianie: ciśnienie mierzymy manometrem, temperaturę – termometrem, wilgotność – psychrometrem lub higrometrem, a skład chemiczny czy zawartość tłuszczu – innymi specjalistycznymi urządzeniami, jak właśnie butyrometr. W autoklawie, który jest urządzeniem ciśnieniowym i podlega przepisom BHP oraz nadzorowi technicznemu, prawidłowy wybór i obsługa manometru to podstawa bezpiecznej eksploatacji i prawidłowego przebiegu procesu technologicznego.