Kwalifikacja: SPC.07 - Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych

Question

Kwalifikacja: SPC.07 - Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych

Kategorie: Analiza i kontrola jakości

Do oznaczenia gęstości produktów spożywczych służy

Prawidłowo – do oznaczania gęstości produktów spożywczych stosuje się densymetr. Densymetr (często nazywany też areometrem) to przyrząd przeznaczony właśnie do pomiaru gęstości cieczy, a w technologii żywności wykorzystuje się go bardzo często, np. do badania gęstości soków, syropów cukrowych, mleka, solanek czy brzeczki piwnej. Zasada działania jest prosta: densymetr zanurza się w próbce, a głębokość zanurzenia zależy od gęstości cieczy – im większa gęstość, tym przyrząd wypierany jest mocniej i pływa wyżej. Na skali odczytujemy bezpośrednio gęstość lub np. zawartość ekstraktu. W laboratoriach zakładowych i działach kontroli jakości gęstość jest jednym z podstawowych parametrów fizykochemicznych, bo pozwala szybko ocenić, czy produkt ma prawidłowe stężenie składników, czy nie doszło do rozcieńczenia lub błędów w dozowaniu surowców. Moim zdaniem to jedno z prostszych, ale bardzo praktycznych badań – tani sprzęt, szybki pomiar, a informacja bardzo użyteczna. W nowocześniejszych zakładach używa się też densymetrów elektronicznych (oscylacyjnych), które mierzą gęstość z dużą dokładnością i podają wynik z automatyczną kompensacją temperatury, co jest zgodne z dobrą praktyką laboratoryjną (GLP). Warto też pamiętać, że poprawny pomiar gęstości wymaga ustabilizowanej temperatury próbki i kalibracji przyrządu, bo gęstość mocno zależy od temperatury. Dlatego w procedurach kontroli jakości zawsze znajdziesz zapis, w jakiej temperaturze ma być wykonany pomiar oraz jak często należy sprawdzać i wzorcować densymetr, żeby wyniki były wiarygodne i powtarzalne.

W tym pytaniu łatwo się pomylić, bo wszystkie wymienione przyrządy kojarzą się z pomiarami fizycznymi, ale tylko jeden służy bezpośrednio do oznaczania gęstości. W praktyce przemysłu spożywczego bardzo ważne jest, żeby dobrze rozróżniać, co czym mierzymy, bo od tego zależy poprawność całej kontroli jakości. Pehametr to urządzenie do pomiaru pH, czyli kwasowości lub zasadowości roztworu. Stosuje się go np. przy badaniu pH jogurtów, napojów, marynat, ciast na pieczywo. To kluczowy parametr mikrobiologiczny i technologiczny, ale nie ma żadnego związku z bezpośrednim pomiarem gęstości. Oczywiście można sobie wyobrazić, że niektóre produkty o różnym pH będą miały też inną gęstość, ale to już zupełnie inna zależność pośrednia, a nie to, co mierzy samo urządzenie. Higrometr natomiast służy do pomiaru wilgotności powietrza, ewentualnie wilgotności względnej w komorach suszarniczych, magazynach, chłodniach. Jest bardzo ważny przy przechowywaniu produktów sypkich, pieczywa, suszy, ale nie oznacza gęstości cieczy ani żywności. Częsty błąd myślowy jest taki, że skoro wilgotność i gęstość mają związek z ilością wody, to przyrządy do ich pomiaru można mylić – a to zupełnie inne wielkości fizyczne i inne metody pomiaru. Manometr z kolei mierzy ciśnienie, np. w instalacjach parowych, w autoklawach, w instalacjach CO2 do nasycania napojów. W technologii żywności ciśnienie jest parametrem krytycznym przy procesach takich jak pasteryzacja, sterylizacja czy gazowanie, ale nie służy do określania gęstości produktów. Możliwe, że skojarzenie z manometrem bierze się z tego, że w wielu układach pomiarowych gęstość pojawia się w równaniach związanych z ciśnieniem hydrostatycznym, jednak manometr sam w sobie gęstości nie mierzy. Prawidłowym przyrządem do oznaczania gęstości cieczy spożywczych jest densymetr, który został specjalnie skonstruowany do tej funkcji i jest opisany w normach oraz procedurach laboratoryjnych stosowanych w analizie i kontroli jakości żywności.

Answer 1

A. higrometr.

Answer 2

B. densymetr.

Answer 3

C. manometr.

Answer 4

D. pehametr.

Do oznaczenia gęstości produktów spożywczych służy

Odpowiedzi

Informacja zwrotna