Kwalifikacja: SPC.07 - Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych

W tym zadaniu kluczowe jest rozróżnienie poszczególnych typów miareczkowania i właściwego doboru wskaźnika do danego układu reakcji. Metoda Mohra jest metodą strąceniową dla jonów chlorkowych, dlatego zawsze będzie oparta na reakcji Ag⁺ z Cl⁻, a nie na procesach utleniania–redukcji czy reakcjach z udziałem skrobi. Warianty oparte na skrobi kojarzą się wielu osobom z klasycznymi oznaczeniami jodometrycznymi, gdzie skrobia tworzy intensywnie niebieski kompleks z jodem. To dobre skojarzenie, ale całkowicie niepasujące do oznaczania NaCl metodą Mohra. W tej metodzie skrobia nie bierze udziału, bo potrzebujemy wskaźnika, który reaguje z jonami srebra, a nie takiego, który kompleksuje jod. Podobnie jest z roztworem KMnO₄ – to typowy miareczkujący utleniacz stosowany w miareczkowaniu utleniająco-redukcyjnym (np. oznaczanie żelaza(II), szczawianów). Tutaj jednak nie zachodzi reakcja redoks, tylko strącanie trudno rozpuszczalnych soli (AgCl, a przy nadmiarze Ag⁺ – Ag₂CrO₄). Dlatego użycie KMnO₄ do oznaczania NaCl w schemacie Mohra jest po prostu merytorycznie błędne. Pojawia się też często pomylenie metody Mohra z metodą Volharda. W tej drugiej rzeczywiście miareczkuje się nadmiar AgNO₃ roztworem tiocyjanianu, np. NH₄SCN, w obecności wskaźnika żelazowego(III). To już jednak klasyczne miareczkowanie wsteczne, oparte na powstawaniu kompleksu Fe(SCN)²⁺ o czerwonym zabarwieniu. Czyli inny przebieg, inny wskaźnik, inna logika oznaczenia, mimo że dalej chodzi o chlorki. Typowy błąd myślowy polega na tym, że skoro wszędzie przewija się AgNO₃ i ‚jakieś tam czerwone zabarwienie’, to wszystkie metody wydają się podobne. W praktyce w analizie i kontroli jakości bardzo pilnuje się nazw: Mohr – bezpośrednie strąceniowe miareczkowanie chlorków AgNO₃ w obecności K₂CrO₄; Volhard – miareczkowanie wsteczne z NH₄SCN; Fajans – adsorpcyjne wskaźniki barwnikowe. W laboratorium przemysłu spożywczego właściwy dobór metody i wskaźnika ma duże znaczenie, bo błędne zastosowanie odczynników prowadzi do systematycznych błędów oznaczenia zawartości soli, co potem przekłada się na zgodność z normami jakościowymi i znakowaniem produktu. Dlatego warto naprawdę rozumieć, co się chemicznie dzieje w kolbie, a nie tylko kojarzyć nazwy metod z przypadkowymi odczynnikami.