Kwalifikacja: SPC.07 - Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych

Na ilustracji pokazany jest klasyczny densymetr (areometr) zanurzony w cieczy w menzurce i odczyt menisku na poziomie oka. Ten przyrząd jest specjalnie skonstruowany do oznaczania gęstości cieczy, a w wersji wyskalowanej dla roztworów etanolu służy bezpośrednio do oznaczania zawartości alkoholu. Błędne odpowiedzi wynikają najczęściej z mylenia nazw różnych przyrządów pomiarowych, które z wierzchu mogą wydawać się podobne, ale mierzą zupełnie inne wielkości fizyczne. Higrometr służy do pomiaru wilgotności powietrza, a nie do badania stężenia alkoholu w cieczy. Spotyka się co prawda terminy typu „higrometr włosowy” czy „higrometr elektroniczny” w halach produkcyjnych, ale ich zadaniem jest kontrola warunków mikroklimatu, a nie składu roztworów. Butyrometr z kolei to bardzo charakterystyczny przyrząd do oznaczania zawartości tłuszczu w mleku i produktach mleczarskich metodą Gerbera – ma specyficzny kształt z wąską, skalowaną szyjką i wymaga użycia kwasu siarkowego oraz wirowania. Używanie go do pomiaru alkoholu byłoby całkowicie sprzeczne z jego konstrukcją i zasadą działania. Refraktometr natomiast opiera się na pomiarze współczynnika załamania światła w próbce; świetnie sprawdza się do oznaczania ekstraktu, zawartości cukru (np. °Brix w sokach, syropach, brzeczce piwnej), ale do precyzyjnego oznaczania alkoholu w typowych zakresach przemysłowych stosuje się go raczej pomocniczo, po odpowiednich przeliczeniach i korektach. Typowym błędem jest utożsamianie „dowolnego przyrządu z podziałką” ze sprzętem do alkoholu, bez zastanowienia się, jaka wielkość fizyczna jest mierzona. W praktyce przemysłu spożywczego, zgodnie z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, do rutynowego, bezpośredniego oznaczania zawartości alkoholu w napojach fermentowanych i spirytusowych stosuje się właśnie densymetry alkoholowe, często skojarzone z kontrolą temperatury, a pozostałe przyrządy pełnią inne, wyspecjalizowane funkcje pomiarowe.