Kwalifikacja: SPC.07 - Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych

Prawidłowa odpowiedź odzwierciedla rzeczywistą, technologiczną kolejność operacji w typowej cukrowni przerabiającej buraki cukrowe. Najpierw surowiec trafia do krajalnicy – buraki są rozdrabniane na tzw. wiórki (kossety), bo tylko w takiej formie da się efektywnie ekstrahować sacharozę. Całe buraki praktycznie nie oddałyby cukru, a wydajność linii spadłaby dramatycznie. Następny jest ekstraktor, czyli aparat do wymywania cukru z wiórków gorącą wodą. Powstaje sok surowy, a wiórki pozbawione cukru idą dalej jako wysłodki, często na paszę. Dopiero mając sok surowy można wejść w etap oczyszczania chemicznego. Tu pojawia się defekator – do soku dodaje się mleko wapienne (Ca(OH)₂), co powoduje wytrącanie części zanieczyszczeń koloidalnych, białek, kwasów organicznych. To jest tzw. defekacja. Kolejny element to saturator, gdzie przez zdefekowany sok przepuszcza się dwutlenek węgla. W wyniku reakcji powstaje CaCO₃ wiążący zanieczyszczenia, które potem można odfiltrować. Z mojego doświadczenia to jest kluczowy etap, bo od jakości oczyszczania zależy barwa i smak późniejszego cukru oraz stabilność procesu gotowania. Dopiero po oczyszczeniu sok trafia do wyparki, gdzie zagęszcza się go przez odparowanie wody w wieloelementowych wyparkach podciśnieniowych. To pozwala obniżyć zużycie energii, zgodnie z dobrą praktyką przemysłową i normami efektywności energetycznej. Zagęszczony sok jest dalej kierowany do warnika (aparat warzelniczy, krystalizator próżniowy), gdzie w kontrolowanych warunkach nadsycania, temperatury i podciśnienia prowadzi się krystalizację sacharozy. Powstaje masa cukrowa, czyli mieszanina kryształów cukru i matni (syropu). Następnie masa cukrowa trafia do wirówki, która dzięki sile odśrodkowej oddziela kryształy od reszty fazy ciekłej. To jest krytyczny moment dla uzyskania właściwej czystości i granulacji cukru. Na końcu kryształy, nadal wilgotne, są dosuszane w suszarce bębnowej lub fluidalnej do odpowiedniej wilgotności, tak aby cukier spełniał wymagania norm PN i standardów handlowych oraz dobrze się magazynował i nie zbrylał. Ta sekwencja: krajalnica ➜ ekstraktor ➜ defekator ➜ saturator ➜ wyparka ➜ warnik ➜ wirówka ➜ suszarka jest zgodna z klasycznym schematem linii technologicznej w cukrownictwie i pokazuje logiczny podział na: przygotowanie surowca, ekstrakcję, oczyszczanie, zagęszczanie, krystalizację, oddzielanie i suszenie produktu końcowego.