Zapory są kluczowymi budowlami piętrzącymi, które służą do gromadzenia wody w zbiornikach, co umożliwia jej efektywne wykorzystanie w różnych zastosowaniach, takich jak produkcja energii elektrycznej, nawadnianie pól uprawnych oraz regulacja przepływu wód w rzekach. Budowle te są projektowane zgodnie z rygorystycznymi normami inżynieryjnymi, aby zapewnić ich stabilność i bezpieczeństwo. Przykładowo, w Polsce wiele zapór, takich jak zapora w Solinie, odgrywa istotną rolę w zarządzaniu wodami oraz w ochronie przed powodziami. Dobrze zaprojektowane zapory są również istotne dla ochrony ekosystemów wodnych, ponieważ mogą tworzyć siedliska dla wielu gatunków ryb i innych organizmów wodnych. W procesie projektowania zapór uwzględnia się także aspekty związane z ochroną środowiska oraz zrównoważonym rozwojem, co czyni je nie tylko funkcjonalnymi, ale i odpowiedzialnymi ekologicznie obiektami.
Ujęcia wody, śluzy oraz przepławki dla ryb pełnią różne funkcje w systemach hydrotechnicznych, ale nie kwalifikują się jako budowle piętrzące. Ujęcia wody są miejscami poboru wody, które mają na celu jej transport do systemów wodociągowych lub przemysłowych, jednak nie zatrzymują ani nie gromadzą wody w sposób, który określa budowle piętrzące. Śluzy natomiast służą do regulacji poziomu wody w rzekach i kanałach, umożliwiając żeglugę przez różnice w poziomie wód, lecz także nie mają na celu magazynowania wody. Przepławki dla ryb to konstrukcje umożliwiające migrację ryb przez zapory, ale ich funkcja jest stricte ekologiczna i nie odnosi się do gromadzenia wody. Kluczowym błędem w myśleniu jest utożsamianie budowli hydrotechnicznych z ich funkcjami pomocniczymi lub pobocznymi, co prowadzi do nieprawidłowych wniosków. Aby właściwie zrozumieć różnice między tymi konstrukcjami, ważne jest zapoznanie się z ich specyfiką i zastosowaniem, w oparciu o standardy branżowe oraz dobre praktyki inżynieryjne.