Krąg obrotowy to inaczej drugi kręg szyjny, czyli axis (C2), i to właśnie on znajduje się pomiędzy pierwszym a trzecim kręgiem szyjnym. Osobiście zawsze uważałem, że znajomość tej anatomii jest absolutną podstawą – bez tego łatwo pomylić się podczas opisu układu ruchu czy nawet przy zwyczajnych czynnościach diagnostycznych. Axis odgrywa kluczową rolę w ruchomości szyi, a szczególnie w rotacji głowy, bo to na nim obraca się pierwszy kręg szyjny (atlas). W praktyce, podczas badań ortopedycznych czy w rehabilitacji, właśnie umiejętność określenia położenia kręgu obrotowego pozwala unikać błędów przy ocenianiu urazów szyi. Standardem w branży medycznej jest szczegółowa znajomość tej części kręgosłupa, bo nawet najmniejsze uszkodzenie axisu może prowadzić do poważnych powikłań neurologicznych. Warto wiedzieć, że krąg obrotowy jest charakterystyczny dzięki wyrostkowi zębowemu (dens axis), który umożliwia obrót głowy na boki, a to, moim zdaniem, świetny przykład, jak anatomia przekłada się na praktyczne funkcjonowanie człowieka na co dzień. Przy okazji, nawet w najprostszych testach ruchomości szyi, wiedza o lokalizacji i funkcji kręgu obrotowego przydaje się bardziej, niż się pozornie wydaje.
Zagadnienie umiejscowienia kręgu obrotowego bywa mylące, zwłaszcza gdy nie do końca pamięta się budowę anatomiczną kręgosłupa. Często spotyka się przekonanie, że taki kluczowy element występuje gdzieś niżej, np. w odcinku lędźwiowym czy nawet w przejściu piersiowo-lędźwiowym, ale to błąd. Krąg obrotowy, czyli axis, należy bezpośrednio do odcinka szyjnego i jest drugim kręgiem od góry. Odcinki lędźwiowy i piersiowy mają swoją specyfikę, ale nie występują tam elementy umożliwiające taką rotację głowy, jaką daje właśnie axis. Ostatni krąg krzyżowy i pierwszy ogonowy też nie mają żadnych cech wspólnych z budową kręgu obrotowego – tu raczej chodzi o końcową część kręgosłupa, gdzie ruchomość jest znikoma, a elementy te są wręcz zrośnięte lub mają marginalne znaczenie ruchowe. Z mojego doświadczenia wynika, że mylenie tych segmentów jest typowym błędem, zwłaszcza przy pierwszych kontaktach z anatomią człowieka. Warto zapamiętać, że prawidłowa odpowiedź opiera się na wiedzy o tym, iż kluczowe elementy ruchome szyi, takie jak atlas i axis, są zlokalizowane na samym początku kręgosłupa i tylko tam możliwy jest taki zakres rotacji. Praktyka medyczna, standardy nauczania techników i branżowe dobre praktyki podkreślają, że precyzyjne rozpoznanie kręgów szyjnych, szczególnie axisu, ma ogromny wpływ na bezpieczeństwo pacjenta i skuteczność działań diagnostycznych czy rehabilitacyjnych. Mylenie obszarów anatomicznych może prowadzić do poważnych konsekwencji, dlatego warto wracać do podstaw i regularnie powtarzać topografię kręgosłupa.