Kwalifikacja: TWO.08 - Planowanie i prowadzenie żeglugi po śródlądowych drogach wodnych i morskich wodach wewnętrznych
Zawód: Technik żeglugi śródlądowej
Do gaszenia pożaru w ładowniach przy pomocy środków tłumiących skuteczna metoda polega na wykorzystaniu instalacji
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Instalacja gazowa do gaszenia pożarów w ładowniach to rozwiązanie szeroko stosowane i uznane w przemyśle morskim oraz magazynowym. Jej największą zaletą jest możliwość szybkiego, skutecznego odcięcia dostępu tlenu do ogniska pożaru, co jest kluczowe przy gaszeniu ładunków lub materiałów, które mogą reagować z wodą lub źle znoszą zalanie. Środki tłumiące, takie jak dwutlenek węgla (CO₂) albo gazy obojętne, działają poprzez wypieranie tlenu i obniżenie jego stężenia poniżej poziomu podtrzymującego spalanie. Takie rozwiązania są nie tylko szybkie, ale też minimalizują straty w ładunku – nie powodują dodatkowych uszkodzeń przez zalanie czy korozję, co w transporcie czy magazynowaniu ma ogromne znaczenie. Według konwencji SOLAS oraz wytycznych Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), instalacje gazowe są wręcz wymagane na statkach w ładowniach, gdzie przechowuje się materiały wrażliwe. Z mojego doświadczenia wynika, że to właśnie systemy gazowe najczęściej rzeczywiście skutecznie zatrzymują rozwój pożaru i pozwalają zaoszczędzić mnóstwo pieniędzy przez ograniczenie strat. W praktyce spotkałem się, że dobrze zaprojektowana instalacja gazowa działa niemal błyskawicznie – w kilka minut można mieć cały przedział zabezpieczony. Niektórzy lekceważą tę technologię myśląc, że woda wystarczy, ale akurat w ładowniach konsekwencje mogą być bardzo poważne. Warto przy okazji pamiętać, że obsługa takiej instalacji wymaga przeszkolenia, bo odpowiednie użycie gazów wymaga szczelności i koordynacji działania.
W kontekście gaszenia pożarów w ładowniach, niektóre z pozornie oczywistych rozwiązań, takich jak użycie instalacji wodnej, zraszającej czy hydrantowej, mogą wydawać się skuteczne, jednak mają one istotne ograniczenia praktyczne i techniczne. Woda, choć jest uniwersalnym środkiem gaśniczym, w przypadku pożaru w ładowni często prowadzi do poważnych uszkodzeń zarówno ładunku, jak i samej konstrukcji statku. Na przykład przy przewożeniu materiałów sypkich, substancji chemicznych czy elektroniki, zalanie wodą może powodować reakcje niepożądane, zniszczenie towaru albo nawet zwiększyć zagrożenie – wilgoć sprzyja korozji i może doprowadzić do wybuchów w kontakcie z niektórymi związkami. Instalacja zraszająca, choć świetnie sprawdza się w pomieszczeniach ogólnodostępnych, działa na tej samej zasadzie co wodna, więc jej ograniczenia są bardzo podobne. Systemy hydrantowe natomiast są dedykowane głównie do gaszenia pożarów w otwartych przestrzeniach, gdzie obsługa przez ratowników jest możliwa – w zamkniętej ładowni woda z hydrantu nie dociera równomiernie do każdego miejsca, a przy niskiej widoczności i wysokiej temperaturze obsługa jest wręcz niebezpieczna. Typowym błędem myślowym jest przekonanie, że każda instalacja wodna nada się do wszystkiego – niestety, specyfika ładowni wymaga środków nie tylko skutecznych, ale też niepowodujących szkód wtórnych. To właśnie dlatego branżowe standardy, takie jak konwencje SOLAS czy wytyczne IMO, wyraźnie wskazują na konieczność stosowania instalacji gazowych, które poprzez szybkie obniżenie stężenia tlenu pozwalają skutecznie ugasić pożar bez fizycznego kontaktu z wodą. Wszystkie powyższe systemy wodne sprawdzają się w innych sektorach, ale w ładowniach ich stosowanie jest wręcz ryzykowne i niezgodne z dobrą praktyką techniczną.