Kwalifikacja: TWO.08 - Planowanie i prowadzenie żeglugi po śródlądowych drogach wodnych i morskich wodach wewnętrznych
Zawód: Technik żeglugi śródlądowej
Która sekwencja dźwiękowa wydana ze statku informuje, że maszyny statku pracują wstecz?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Sekwencja trzech krótkich dźwięków (trzy krótkie sygnały) to oficjalna sygnalizacja dźwiękowa oznaczająca, że maszyny statku pracują wstecz. To jest bardzo istotna informacja, szczególnie w kontekście bezpieczeństwa żeglugi, bo pozwala ostrzec inne jednostki w pobliżu, że statek może zachowywać się nietypowo – na przykład zacząć się cofać albo gwałtownie zwalniać. Z mojego doświadczenia wynika, że na mostku, gdy robi się tłoczno albo widoczność jest licha, właśnie te trzy krótkie dźwięki naprawdę robią robotę – od razu wiadomo, o co chodzi. Przepisy międzynarodowe, konkretnie Międzynarodowe Przepisy o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu (COLREG), jednoznacznie określają tę sygnalizację. W praktyce, podczas manewrowania w portach czy wąskich przejściach, sygnał ten zwiększa czujność innych załóg i obsługi portowej. Dobre praktyki wymagają, żeby zawsze przed włączeniem biegu wstecznego nadać ten sygnał, nawet jeśli wydaje się to zbędne. Co ciekawe, czasem, podczas szkolenia praktycznego, młodzi marynarze mają tendencję do mylenia tej sekwencji z innymi, ale potem szybko łapią, że 3 krótkie – cofamy. Zdecydowanie warto to zapamiętać, bo to taki klasyk żeglugi.
Sygnalizacja dźwiękowa na statku to temat, który potrafi sprawić sporo kłopotów, szczególnie osobom zaczynającym dopiero swoją przygodę z żeglugą. Często pojawia się mylne przekonanie, że np. dwa długie dźwięki albo kilka krótkich ułożonych inaczej niż trzy z rzędu mogą oznaczać pracę maszyn wstecz. Tymczasem Międzynarodowe Przepisy o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu (COLREG) są w tej kwestii bardzo precyzyjne – konkretny sygnał, czyli trzy krótkie dźwięki, zarezerwowany jest właśnie dla komunikatu o pracy wstecznej napędu. Inne kombinacje, jak dwie długie albo cztery krótkie, mają swoje własne, zupełnie inne znaczenie. Często spotykaną pomyłką jest utożsamianie dwóch długich dźwięków z manewrem cofania, podczas gdy w rzeczywistości ten sygnał oznacza „mam wątpliwości co do twoich zamiarów” lub informuje o obecności w warunkach ograniczonej widzialności. Równie często błędnie zakłada się, że pojedyncze długie sygnały wystarczą, by ostrzec innych o zmianie pracy maszyn, jednak ustawodawca morski wyraźnie to rozgranicza. Brak znajomości tych niuansów prowadzi do zakłócenia komunikacji na morzu, a to już prosta droga do nieporozumień i potencjalnych zagrożeń. Standardy branżowe podkreślają, żeby zawsze korzystać z właściwej sygnalizacji, bo tylko wtedy inni użytkownicy akwenu mogą poprawnie zinterpretować sytuację i odpowiednio zareagować. W praktyce nawet doświadczeni marynarze czasem się zagapią, ale dobrze jest wyrobić sobie nawyk sprawdzania i powtarzania tych zasad – to po prostu się opłaca, zarówno dla bezpieczeństwa, jak i własnego spokoju.