Kwalifikacja: TWO.08 - Planowanie i prowadzenie żeglugi po śródlądowych drogach wodnych i morskich wodach wewnętrznych
Zawód: Technik żeglugi śródlądowej
Na mapie nawigacyjnej znak informujący o niebezpieczeństwie w kształcie "+" oznacza
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Znak w kształcie „+” na mapach nawigacyjnych to klasyczne oznaczenie tzw. głazu podwodnego, który stanowi realne zagrożenie dla żeglugi nawodnej. Taki symbol spotykany jest właściwie na wszystkich mapach morskich i śródlądowych, zgodnie z międzynarodowymi standardami kartograficznymi (np. IHO – International Hydrographic Organization). W praktyce, widząc na mapie taki znak, zawsze powinieneś zachować szczególną ostrożność podczas planowania trasy czy manewrowania jednostką, nawet jeżeli głaz nie wystaje ponad lustro wody. Moim zdaniem wielu ludzi lekceważy ten symbol, bo wygląda dość niepozornie, a tak naprawdę często od niego zależy bezpieczeństwo nawigacji. W obszarze oznaczonym „+” głaz może znajdować się tuż pod powierzchnią, czyli w strefie, gdzie kadłub jachtu czy motorówki łatwo może zostać uszkodzony. Warto wiedzieć, że w opisach mapy często dopisuje się obok tego symbolu szczegółowe dane o głębokości nad głazem – to ogromnie pomaga w ocenie ryzyka. Często spotkałem się z sytuacją, gdzie mniej doświadczeni żeglarze mylili ten symbol z innymi oznaczeniami, na przykład z przeszkodami trałowanymi czy skałami wynurzonymi. Natomiast według dobrych praktyk żeglarskich, zawsze trzeba planować trasę tak, by omijać te „plusiaki” z dużym zapasem, szczególnie na wodach o zmiennej głębokości czy przy falowaniu. Mówiąc krótko – to jedno z podstawowych oznaczeń, które każdy nawigator powinien mieć w małym palcu i żadnej mapy bez jego znajomości nawet nie zaczynać analizować.
Bardzo często błędne interpretowanie znaków na mapach nawigacyjnych wynika z powierzchownego skojarzenia symboli z ich rzeczywistym znaczeniem. Przykładowo, oznaczenie przeszkody trałowanej, choć również informuje o zagrożeniu pod wodą, prezentowane jest innym znakiem – najczęściej jako specjalny symbol z dopiskiem głębokości oraz dokładnymi parametrami odniesionymi do zerowej głębokości mapy. Gdy widzimy „+”, nie odnosi się on ani do przeszkód trałowanych, ani nie sugeruje, że dno zostało sprawdzone pod kątem bezpiecznego przejścia stawiaczy min czy trałowców. Równie fałszywe jest utożsamianie tego symbolu ze skałami, które się nie zanurzają – te na mapie przedstawia się jako wyraźnie wynurzone formacje skalne, często z dokładnym obrysem na planie i dodatkowym oznaczeniem wysokości nad wodą. Wynurzone skały są łatwiejsze do ominięcia, bo są widoczne gołym okiem, podczas gdy głaz podwodny oznaczony „+” jest niewidoczny i o wiele bardziej zdradliwy. Kolejne nieporozumienie to przekonanie, że „+” wskazuje głaz na równi zera mapy. Owszem, są nawigacyjne symbole dla głazów znajdujących się dokładnie na tej głębokości, ale zawsze towarzyszy im dodatkowa informacja liczbowo-literowa; sam plus tego nie oznacza. Często spotykałem się wśród uczniów z poglądem, że wszystkie oznaczenia związane z niebezpieczeństwem pod wodą można wrzucić do jednego worka – a to prosta droga do poważnych błędów nawigacyjnych. Z mojego doświadczenia wynika, że kluczowe jest nauczenie się odróżniania symboli oraz zapamiętanie, że głaz podwodny, nawet jeśli nie wystaje ponad powierzchnię wody, bywa większym zagrożeniem niż wynurzona skała, bo nie widać go z pokładu. Sugeruję zawsze, przed każdym rejsem, wrócić na chwilę do legendy mapy i upewnić się, co oznaczają poszczególne symbole, bo nawet drobny błąd w interpretacji może skończyć się kolizją lub uszkodzeniem kadłuba.