Kwalifikacja: TWO.09 - Obsługa siłowni statkowych, urządzeń pomocniczych i mechanizmów pokładowych
Zawód: Technik żeglugi śródlądowej
Na panelu kontrolnym systemu paliwowego przedstawionym na zamieszczonej ilustracji zapaliła się pod numerem 2 czerwona lampka alarmowa. Alarm ten sygnalizuje wysoki poziom paliwa w zbiorniku

Odpowiedzi
Informacja zwrotna
To właśnie zbiornik rozchodowy (ang. service tank) jest miejscem, gdzie monitorujemy na bieżąco poziom paliwa, bo to z niego bezpośrednio zasilane są urządzenia napędowe lub generatory. Kiedy na panelu paliwowym zapala się czerwona lampka przy komunikacie 'Service tank high level', to znaczy, że poziom paliwa w zbiorniku rozchodowym przekroczył dopuszczalne maksimum. To ostrzeżenie, które ma zapobiegać przepełnieniu i możliwym wyciekom, co w praktyce może prowadzić nawet do zagrożenia pożarowego czy skażenia środowiska. Na statkach według standardów ISM Code czy dobrych praktyk branżowych, zaleca się regularną kontrolę poziomów paliwa właśnie w zbiornikach rozchodowych, bo ich stan wpływa na ciągłość i bezpieczeństwo pracy silnika głównego. Moim zdaniem taka sygnalizacja to podstawa – bez niej łatwo o pomyłkę przy tankowaniu lub przy przełączaniu źródła zasilania. Warto pamiętać, że inne zbiorniki – przelewowe, zapasowe lub osadowe – mają zupełnie inne zadania i systemy alarmowe są tam zaprojektowane pod kątem ich funkcji, nie bezpośredniego zasilania urządzeń. Często spotyka się różne nazwy, ale wszędzie logika działania alarmów jest bardzo podobna: chodzi o zachowanie balansu między bezpieczeństwem a wydajnością systemu paliwowego.
Wielu osobom mylą się nazwy zbiorników w systemie paliwowym, zwłaszcza gdy opisy na panelach kontrolnych są po angielsku. Przelewowy (overflow tank) to raczej zabezpieczenie awaryjne – tam trafia nadmiar paliwa w razie przepełnienia, ale nie jest to zbiornik, w którym monitoruje się na bieżąco poziom 'do pracy'. Alarmy tam zwykle dotyczą wykrycia wycieku lub przepełnienia, a nie sygnalizacji wysokiego poziomu w normalnej eksploatacji. Zapasowy (storage tank) to miejsce, gdzie magazynuje się większą ilość paliwa na dłuższy czas, a jego poziom jest ważny z punktu widzenia logistyki, nie bieżącej pracy silnika – alarmy dotyczą raczej niskiego poziomu (brak paliwa do przeładunku), nie wysokiego. Osadowy (settling tank) służy do oddzielania zanieczyszczeń i wody od paliwa, więc raczej monitoruje się tam obecność wody lub zbyt wysoki poziom osadu, ale niepożądany jest tam zbyt wysoki poziom czystego paliwa, bo to może oznaczać, że proces separacji nie przebiega prawidłowo. Typowym błędem jest przyjmowanie, że każdy zbiornik może mieć alarm wysokiego poziomu – jednak tylko rozchodowy, czyli 'service tank', ma takie ostrzeżenie jako standard, bo to on odpowiada za ciągłe dostarczanie paliwa i tu ryzyko przepełnienia jest realnie wysokie w codziennej pracy. Z mojego doświadczenia wynika, że większość pomyłek wynika z braku znajomości praktyki okrętowej i utożsamiania funkcji zbiorników tylko z ich nazwą, bez zastanowienia się, jak działa cały układ paliwowy i jakie są praktyczne skutki przepełnienia danego zbiornika. W instrukcjach obsługi i standardach branżowych można znaleźć wyraźne rozróżnienie funkcji alarmów według typu zbiornika i tego się warto trzymać.