Kwalifikacja: TWO.09 - Obsługa siłowni statkowych, urządzeń pomocniczych i mechanizmów pokładowych
Zawód: Technik żeglugi śródlądowej
Na rysunku przedstawiono
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
To co widzisz na zdjęciu, to właśnie pędnik cykloidalny – urządzenie, które od wielu lat jest stosowane na statkach wymagających wyjątkowo precyzyjnego manewrowania, jak holowniki portowe, promy czy jednostki hydrograficzne. Jego unikalna cecha to możliwość natychmiastowej zmiany kierunku ciągu praktycznie o dowolny kąt, bez konieczności zmiany obrotów silnika czy ustawiania śruby. Moim zdaniem, to jeden z najciekawszych przykładów sprytnej inżynierii morskiej. Działa na zasadzie obracającego się pierścienia z pionowymi łopatkami, które podczas obrotu mogą zmieniać kąt nachylenia, co pozwala na generowanie siły ciągu w dowolnym kierunku – dokładnie tak, jak tego wymaga sytuacja na wodzie. To rozwiązanie jest szczególnie przydatne podczas prac w ciasnych akwenach lub tam, gdzie liczy się każdy metr precyzji. Według wielu specjalistów z branży, pędnik cykloidalny uchodzi za złoty standard jeśli chodzi o manewrowość. Warto też wiedzieć, że jego obsługa wymaga znajomości specyfiki działania, ale jednocześnie pozwala zminimalizować potencjalne kolizje podczas skomplikowanych operacji portowych. Dla tych, którzy myślą o pracy na jednostkach specjalistycznych, taka znajomość to absolutny must-have.
Wielu osobom przy pierwszym zetknięciu z podobnym obrazem zdarza się pomylić pędnik cykloidalny z innymi rozwiązaniami napędowymi stosowanymi na statkach. Przykładowo, pędnik Schottela to typ urządzenia, gdzie napędzająca śruba zamontowana jest w gondoli obracanej wokół osi pionowej, co także daje dużą zwrotność, ale konstrukcyjnie jest zupełnie inne – nie ma tam obracających się wokół osi łopatek, tylko klasyczna śruba napędowa. Z kolei dysza Korta to obudowa (dysza) otaczająca śrubę napędową, która zwiększa jej efektywność, zwłaszcza przy niskich prędkościach – nie daje jednak możliwości płynnej zmiany kierunku ciągu, a jej zadaniem jest głównie poprawa siły ciągu do przodu. Ster strumieniowy natomiast, to urządzenie montowane najczęściej na dziobie lub rufie, służące do krótkotrwałych i precyzyjnych manewrów bocznych, szczególnie przy cumowaniu. Ster taki działa w oparciu o poprzecznie ustawioną śrubę, ale nie zapewnia ciągłej zmiany kierunku ciągu w tak szerokim zakresie jak pędnik cykloidalny. W praktyce błędne rozpoznania wynikają często z uproszczenia myślenia – widząc elementy śrubowe czy gondolowe odruchowo kojarzy się je z bardziej popularnymi rozwiązaniami, a nie bierze pod uwagę specyfiki mechanizmu zmiany kierunku ciągu. Branżowe dobre praktyki zalecają dokładne rozróżnianie tych rozwiązań, bo każde z nich ma zupełnie inne zastosowanie i charakterystykę pracy. Moim zdaniem, szczególnie warto zwracać uwagę na wygląd i sposób działania łopatek, bo to właśnie one zdradzają typ napędu.